Dokument tożsamości a dokument potwierdzający tożsamość

Dokument tożsamości a dokument potwierdzający tożsamość

author
Halszka Gronek
28 lutego 2020
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Wielu z nas zastanawia się nad tym, czy prawo jazdy i legitymacja studencka są uznawane za dokumenty tożsamości. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy tę zagadkę i wskażemy także, czym różni się dokument tożsamości od dokumentu potwierdzającego tożsamość. Zapraszamy do lektury!

Spis treści:

  1. Czym jest dokument tożsamości?
  2. Rodzaje dokumentów tożsamości
  3. Dowód osobisty
  4. Paszport
  5. Karta pobytu
  6. Dokument potwierdzający prawo stałego pobytu
  7. Książeczka żeglarska
  8. Żołnierska karta tożsamości
  9. Czym jest dokument potwierdzający tożsamość?
  10. Rodzaje dokumentów potwierdzających tożsamość
  11. Prawo jazdy
  12. Legitymacja studencka
  13. Dokument tożsamości a dokument potwierdzający tożsamość
  14. Dokument tożsamości i dokument potwierdzający tożsamość - podsumowanie
Zwiń spis treści

Czym jest dokument tożsamości?

Dokument tożsamości to nic innego, jak dokument urzędowy potwierdzający tożsamość legitymującej się osoby.

Dzięki niemu możemy nie tylko załatwiać sprawy  urzędowe, lecz także bezpiecznie i legalnie przekraczać granicę czy  korzystać z niektórych usług rynkowych (na przykład możemy zaciągnąć kredyt na dowód osobisty). By dany dokument mógł zostać uznany za pełnoprawne świadectwo tożsamości, musi on zawierać prawnie określone informacje. Do niezbędnych danych przedstawionych w dokumencie tożsamości zalicza się przede wszystkim imiona i nazwisko osoby legitymującej się. Ponadto świadectwo tożsamości musi także określać płeć posiadacza, datę jego urodzenia oraz numer identyfikacyjny (np. PESEL).

W Polsce najważniejszym dokumentem tożsamości jest oczywiście dowód osobisty.

Rodzaje dokumentów tożsamości

Dowód osobisty to nie jedyny dokument, który  uznawany jest za pełnoprawne świadectwo tożsamości. Podobną funkcję pełni paszport, karta pobytu cudzoziemca, a nawet – książeczka żeglarska czy żołnierska karta tożsamości. Należy pamiętać o ochronie tych dokumentów, ponieważ mogą zostać wykorzystane przez potencjalnych oszustów. Osoba, która posiada nasze dane może bez problemu zaciągnąć zobowiązanie, takie jak np. pożyczka na PESEL.

W świetle obecnie obowiązujących przepisów za dokument tożsamości uznaje się:

  • dowód osobisty,
  • paszport,
  • kartę pobytu,
  • dokument potwierdzający prawo stałego pobytu,
  • książeczkę żeglarską,
  • żołnierską kartę tożsamości.

Dowód osobisty

Dowód osobisty jest najważniejszym dokumentem, który powinni posiadać wszyscy pełnoletni obywatele Rzeczypospolitej. Bez dowodu nie tylko nie będziemy mogli się wylegitymować. Nie zdołamy także załatwić żadnych ważnych dla nas spraw. Począwszy od tych najprostszych (odbiór listu poleconego na poczcie), kończąc na kwestiach urzędowych (jak na przykład złożenie wniosku o rentę). Za pomocą dowodu możemy zaciągnąć także zobowiązania finansowe, takie jak np. pożyczka online.

Dzięki ważnemu dowodowi osobistemu możliwe jest podróżowanie bez paszportu do krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wniosek o dowód można złożyć w dowolnym urzędzie gminy, niezależnie od miejsca zamieszkania czy zameldowania.

Co więcej, dowód osobisty można wyrobić także dla osoby poniżej 18. roku życia. Niemniej jednak nie jest to obligatoryjne. Nowe dowody osobiste, czyli te wydawane od 1 marca 2015 roku, zawierają takie dane, jak na przykład nazwisko rodowe posiadacza czy imiona obojga jego rodziców. Co więcej, obecne dowody podają także płeć biologiczną osoby legitymującej się (K/M).

Z drugiej strony jednak ta zaktualizowana wersja dowodu nie wymaga już określenia wzrostu posiadacza ani koloru jego oczu. Dowód przydaje się zazwyczaj w celu zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Istnieją jednak zobowiązania, które nie wymagają potwierdzenia tożsamości za pomocą tego dokumentu. Mogą to być np. pożyczki bez dowodu.

Paszport

Paszport to obok dowodu osobistego jeden z najważniejszych dokumentów tożsamości, jakimi wylegitymować się ma prawo obywatel Polski.

Świadectwo to umożliwia podróżowanie poza granice Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wniosek o wyrobienie paszportu może złożyć każda pełnoletnia osoba, a w przypadku jej całkowitego ubezwłasnowolnienia – opiekun prawny. Standardowa opłata za wyrobienie paszportu w Polsce wynosi 140 złotych. Co więcej, dokument też można wyrobić także poza granicami rzeczypospolitej Polskiej. W tym celu trzeba się jednak udać do odpowiedniego konsulatu. Sprawdź, w jaki sposób wyrobić paszport.

Karta pobytu

Karta Pobytu jest specjalnym dokumentem, jaki pozwala odczytać tożsamość cudzoziemca przebywającego na terenie Polski. Owa karta pobytu (wraz z dokumentem podróży) uprawnia posiadacza do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskiwania wiz.

Karta pobytu wydawana jest cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na zamieszkanie w Polsce przez czas oznaczony.

Co więcej, karta pobytu przysługuje także cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na osiedlenie się w Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto dokument ten wydawany jest osobom posiadającym zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE.

W karcie pobytu znajdziemy wszelkie informacje i dane, jakie powinny znaleźć się w pełnoprawnym świadectwie tożsamości. Dokument ten przedstawia więc imiona i nazwisko posiadacza, datę i miejsce jego urodzenia czy numer PESEL (o ile został nadany). Karta zawiera także fotografię posiadacza dokumentu i co więcej – odpowiednią rubrykę na odbicie linii papilarnych. 

Dokument potwierdzający prawo stałego pobytu

Karta stałego pobytu jest specjalnym dokumentem uprawniającym osoby bez polskiego obywatelstwa do przebywania, mieszkania oraz podjęcia pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu wymaga złożenia odpowiedniego wniosku do wojewody.

W odróżnieniu do standardowej karty pobytu, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu wydawany jest na czas nieokreślony.

Co więcej, cudzoziemiec ubiegający się o kartę stałego pobytu musi spełnić wiele kryteriów oraz wymagań. Przede wszystkim musi on udowodnić spełnienie minimalnego okres przebywania w Polsce (conajmniej 5 lat). Ponadto okres ten powinien być nieprzerwany, co oznacza, że wszystkie wyjazdy poza terytorium RP nie powinny przekraczać łącznie 6 miesięcy.

Książeczka żeglarska

Książeczka żeglarska jest podstawowym dokumentem tożsamości marynarzy, którzy podejmują pracę na statkach handlowych. Świadectwo nie tylko potwierdza tożsamość posiadacza. Co więcej, dokument ten dokumentuje także przebieg pracy marynarza i umożliwia przekraczanie przez niego granic morskich. Dzięki książeczce żeglarskiej marynarze mogą przebywać więc we wszystkich portach na całym świecie.

Książeczka żeglarska pełni funkcję paszportu służbowego w momencie przekraczania granic lądowych. Zastosowanie to jest konieczne w takich sytuacjach, jak na przykład wymiany załogi marynarskiej dokonywane za granicą. 

Książeczkę żeglarską wydaje uprawniony organ administracji rządowej niezespolonej – Dyrektor Urzędu Morskiego. Odpowiednie punty składania wniosków znajdują się w Gdyni, w Słupsku oraz w Szczecinie. Co więcej, książeczkę można wyrobić także poza granicami Polski – w placówkach konsularnych.

Żołnierska karta tożsamości

Szczególnym rodzajem świadectwa tożsamości jest karta tożsamości wydawana przede wszystkim żołnierzom w trakcie ich czynnej służby wojskowej. Dokument ten zwykle wykonany jest z poliwęglanów. W szczególnych przypadkach na on jednak formę papierową.

Karta tożsamości zawiera między innymi imię i nazwisko posiadacza karty, datę jego urodzenia, stopień wojskowy i oznaczenie książeczki wojskowej posiadacza karty. Co więcej, w karcie tożsamości znajdziemy także numer PESEL żołnierza, oznaczenie jego grupy krwi, fotografię, a także odręczny podpis.

Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię wydawania kart tożsamości, jest Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 22. maja 2014 roku. Dokument ten wszedł w życie w lipcu 2014 roku. Jego ujednoliconą treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2014 pod pozycją 810.

Czym jest dokument potwierdzający tożsamość?

Dokument potwierdzający tożsamość jest specjalną formą świadectwa, na podstawie którego osoba zainteresowana może sprawdzić m.in. wiek lub nazwisko posiadacza. Ta forma dokumentu pełni więc funkcję niejako pomocniczą. Mimo iż dokument ten zawiera wiele danych osobowych posiadacza, nie posiada kompetencji prawomocnego stwierdzania tożsamości.

Dokumenty potwierdzające tożsamość poświadczają konkretne uprawnienia ich posiadaczy. Przykładowo – prawo jazdy potwierdza uprawnienia danej osoby do kierowania pojazdami wskazanego typu. Z kolei Legitymacja studencka umożliwia posiadaczowi podchodzenie do egzaminów końcowych. Dokument ten pozwala ona na korzystanie z akademickich form pomocy (takich jak chociażby stypendia rektorskie). Ponadto legitymacja studencka uprawnia swych posiadaczy do kupowania wybranych produktów lub usług z tzw. zniżką studencką. W Polskich Kolejach Państwowych owa ulga wynosi aż 51%. 

Rodzaje dokumentów potwierdzających tożsamość

W świetle obecnie obowiązujących przepisów za dokument potwierdzający tożsamości uznaje się:

  • prawo jazdy,
  • legitymacje służbowe i świadectwa kwalifikacji (np. legitymacja instruktorska lub karta żeglarska),
  • legitymacje uprawniające do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. legitymacje inwalidzkie),
  • legitymacje szkolne i studenckie.

Prawo jazdy

Pierwsze polskie prawa jazdy wydawane były już w 1918 roku. Niemniej jednak obecne dokumenty znacząco różnią się od tych sprzed 100 lat. Wynika to przede wszystkim ze zmiany przepisów ruchu drogowego i właściwego kodeksu. Co więcej, do uaktualnienia formy prawa jazdy przyczynił się także znaczący rozwój mechaniki i motoryzacji.

Prawo jazdy to nic innego, jak dokument potwierdzający uprawnienia danej osoby do prowadzenia konkretnych pojazdów silnikowych (mechanicznych). Wydawaniem prawa jazdy zajmują się odpowiednie organy państwowe, regionalne lub samorządowe.

Co istotne jednak, by móc wnioskować o wyrobienie tego dokumentu konieczne jest ukończenie odpowiedniego kursu. Ponadto przyszli kierowcy muszą także przejść odpowiednie badania lekarskie i wyrobić urzędowy Profil Kandydata na Kierowcę.

Legitymacja studencka

Na legitymacji studenckiej znajdziemy takie informacje, jak na przykład indywidualny numer indeksu studenta. Ponadto dokument ten zawiera także nazwę uczelni wyższej, przez jaką został wydany, adres zamieszkania studenta oraz jego numer PESEL. W przeciwieństwie do dowodu osobistego, zobowiązań takich jak np. pożyczki online nie otrzymamy na podstawie legitymacji studenckiej.

Polska legitymacja studencka jest specjalnym dokumentem potwierdzającym status studenta szkoły wyżej danego posiadacza. Co więcej, legitymacja przyznawana jest zarówno studentom uczelni publicznych, jak i tych prywatnych.

Legitymacja studencka uprawnia do korzystania z 51% ulgi ustawowej w przypadku przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego. Większość polskich aglomeracji gwarantuje także 50% zniżki na przejazdy komunikacją miejską dla studentów. Co więcej, w wielu niezależnych podmiotach (na przykład puby i restauracje) za okazaniem legitymacji studenckiej można liczyć na specjalne promocje.

Dokument tożsamości a dokument potwierdzający tożsamość

Dokument tożsamości wydawany jest po to, by jednoznacznie określać tożsamość jednostki. Dlatego właśnie świadectwo musi zawierać ściśle określone informacje i dane osobowe – tak, by urzędnicy, pracownicy banku (np. podczas udzielania kredytu gotówkowego) czy funkcjonariusze służb mogli bezproblemowo zidentyfikować osobę legitymującą się.

W zupełnie innym celu wydawane są natomiast dokumenty potwierdzające tożsamość. Nie mają one kompetencji do stwierdzania tożsamości posiadacza. Podlegają mniej rygorystycznych przepisom i regulacjom – więc wielu przypadkach można je po prostu podrobić (np. zmieniając zdjęcie w legitymacji szkolnej). Celem wydania takowych dokumentów jest po prostu poświadczenie konkretnych uprawnień posiadacza (w przypadku prawa jazdy – zezwolenia na kierowanie pojazdami silnikowymi). 

Dokumenty te pełnią często funkcję pomocniczego sprawdzenia tożsamości. Dzieje się tak, gdy sytuacja nie wymaga sprawdzenia pełnej identyfikacji danej osoby, lecz jedynie kilku drobnych informacji. Przykładowo – sprzedawca w sklepie nie musi poznać naszego PESEL-u, by sprzedać nam alkohol. Wystarczy, że z odpowiedniego dokumentu wyczyta nasz wiek (lub chociaż rok narodzin).

Dokument tożsamości i dokument potwierdzający tożsamość - podsumowanie

Najważniejsze informacje:

  • Dokument tożsamości to nic innego, jak dokument urzędowy potwierdzający tożsamość legitymującej się osoby.
  • By dany dokument mógł zostać uznany za pełnoprawne świadectwo tożsamości, musi on zawierać prawnie określone informacje, takie jak PESEL posiadacza.
  • W Polsce najważniejszym dokumentem tożsamości jest oczywiście dowód osobisty. Nie jest to jednak jedyny dokument, jaki uznawany jest za pełnoprawne świadectwo tożsamości. Podobną funkcję pełni paszport, karta pobytu cudzoziemca, a nawet – książeczka żeglarska czy żołnierska karta tożsamości.
  • Dokument potwierdzający tożsamość jest specjalną formą świadectwa, na podstawie której osoba zainteresowana może sprawdzić m.in. wiek lub nazwisko posiadacza.
  • Dokument potwierdzający tożsamość pełni funkcję niejako pomocniczą. Mimo iż zawiera wiele danych osobowych posiadacza, nie posiada kompetencji prawomocnego stwierdzania tożsamości.
  • W świetle obecnie obowiązujących przepisów za dokument potwierdzający tożsamości uznaje się m.in. prawo jazdy, legitymacje służbowe czy świadectwa kwalifikacji.
  • Dokument tożsamości wydawany jest po to, by jednoznacznie określić tożsamość jednostki. Świadectwo tożsamości musi zawierać ściśle określone informacje i dane osobowe. Dzięki temu właśnie wszyscy urzędnicy, pracownicy banku czy funkcjonariusze służb mogą bezproblemowo zidentyfikować osobę legitymującą się.
  • Celem wydania dokumentu potwierdzającego tożsamość jest poświadczanie konkretnych uprawnień posiadaczy dokumentu (w przypadku prawa jazdy – zezwolenia na kierowanie pojazdami silnikowymi).
  • Co więcej, dokumenty potwierdzające tożsamość pełnią często funkcję pomocniczego sprawdzenia tożsamości. Dzieje się tak, gdy sytuacja nie wymaga sprawdzenia pełnej identyfikacji danej osoby, lecz jedynie kilku drobnych informacji na jej temat.
  • W polskim prawie uchwalono kilka niezależnych ustaw, które regulują kwestię uznawania dokumentów za pełnoprawne świadectwa tożsamości.

 

Źródła:

http://www.cpd.mswia.gov.pl/dokumenty

https://udsc.gov.pl/cudzoziemcy/obywatele-panstw-trzecich/chce-osiedlic-sie-w-polsce/zezwolenie-na-pobyt-staly/

http://www.stcw.pl/index.php?str=2&id=8&mg=1

https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_jazdy_w_Polsce

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Wszystkie komentarze

Andrzej Kleczar
Andrzej Kleczar
2021-02-19 20:11:36

Bzdury, idźcie do banku z paszportem lub "książeczką", z kredytu nici, nawet zakupy ratalne obwarowane tymi samymi restrykcjami śmiech na sali.

2020-11-12 23:41:17

utracilem dokumenty osobiste wszystkie wyrobilem nowe prawo jazdy odebralem kilka dni temu z dwoma kolorowymi zdjeciami a dzis przy probie zarejestrowania motocykla jako dokument tozsamosci podalem to prwo jazdy wydane w tym samym urzedzie bo nie mama jeszczenowego dowodu osobistego i urzedniczka tego dokumentu nie uznala a potwierdzila to naczelnik wydzialu komunikacji natomiast uznala zaswidczenie o utrcie dowodu osobisteg wydrukowane w mojej gmine bez zdjecia i z danymi personalnymi takimi jak w prwawie jazdy iTO JEST TO TEKTUROWE PANSTWO a wczssnie jako poszkodowany bez najmniejszych problemow bylem na podstawie prawa jazdy przesluchany na Policji iw prokuraturze i nikt nie kwestinowal tego dokumentu.

Wojtek Skorpion
Wojtek Skorpion
2020-08-08 21:32:17

Czy jak posiadam podwójne obywatelstwo polsko-niemieckie mogę sie legitymować niemieckimi dokumentami nie posiadając przy sobie dokumentów polskich ?

Podobne artykuły

Bank Pekao w Karczewie

Bank Pekao jest jednym z największych banków detalicznych w Polsce. Jeden z jego oddziałów mieści się w Karczewie – sprawdzamy godziny otwarcia, dane kontaktowe oraz ofertę placówki.

author
Patryk Byczek
02 sierpnia 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Ile zarabia żołnierz?

Żołnierz to wymagający zawód, nie każdy może aspirować na takie stanowisko. Od kandydata oczekuje się poświęcenia, dobrej sprawności psychicznej i fizycznej. Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało o zarobkach żołnierzy i cywilnych pracowników wojska. Ile zarabiają?

author
Dorota Grycko
20 sierpnia 2023
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com od 2021, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w edukacji, także finansowej, pomagając czytelnikom zrozumieć i kontrolować swoje finanse.

LOT przewiózł prawie 9 mln pasażerów

Pod koniec grudnia LOT otrzymał tytuł „Najlepszej Linii w Europie Wschodniej” od amerykańskiego magazynu Global Traveler. Zgodnie z szacunkami, LOT przewiózł w ubiegłym roku prawie 9 mln pasażerów.

author
Aneta Jankowska
03 stycznia 2019
Dziennikarka, ukończyła studia dziennikarskie na Uniwersytecie Gdańskim i zdobyła doświadczenie w Radiu MORS. Posiada praktyczne doświadczenie finansowe jako właścicielka kawiarni.

Wyniki Banku Millennium w 2019

Bank Millennium opublikował wyniki finansowe za rok 2019. Instytucja wpracowała w ubiegłym roku 560 730 000 złotych skonsolidowanego zysku netto. Sprawdź szczegółowe wyniki Banku Millennium.

author
Patryk Byczek
19 lutego 2020
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Lombardy w Gdańsku

W Gdańsku działa aż kilkadziesiąt lombardów. Podajemy ich adresy oraz najważniejsze dane kontaktowe. U nas sprawdzisz również w jakich godzinach czynne są lombardy w Gdańsku.

author
Patryk Byczek
08 grudnia 2022
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Polacy chcą przelewów natychmiastowych

Z roku na rok coraz bardziej zyskuje popularność natychmiastowych przelewów. Zgodnie z badaniem KIR i ZBP, ponad jedna trzecia Klientów banków uznaje tę metodę płatności za nieodłączny standard. Rosnąca liczba i wartość transakcji przetwarzanych w systemie płatności Express Elixir stanowi wyraźny dowód na wzrost zainteresowania tego typu usługami. Sprawdzamy szczegóły.

author
Patryk Byczek
24 lipca 2023
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj