Zabezpieczenie pożyczki – na czym polega?
Każda firma pożyczkowa stosuje własne sposoby oceny ryzyka kredytowego. Każda prowadzi swą działalność zgodnie z indywidualną polityką kredytową. Niektóre firmy udzielają finansowania jedynie po wniesieniu zabezpieczenia na poczet umowy. Czym jest owe zabezpieczenie? Jaką formę może przyjąć?
Spis treści:
- Czym jest zabezpieczenie pożyczki?
- Kiedy stosuje się zabezpieczenie pożyczki?
- Rodzaje zabezpieczenia pożyczki
- Ubezpieczenie spłaty pożyczki
- Zastaw jako zabezpieczenie pożyczki
- Zgoda na potrącenie z wynagrodzenia
- Kaucja jako zabezpieczenie pożyczki
- Blokada środków na koncie
- Weksel in blanco
- Przewłaszczenie na zabezpieczenie
- Zabezpieczenie pożyczki - podsumowanie
Czym jest zabezpieczenie pożyczki?
Zabezpieczenie pożyczki to specjalne narzędzie służące zapewnieniu pożyczkodawcy (bankowi czy firmie pożyczkowej) rekompensaty lub zwrotu należności z tytułu udzielonego przez tę instytucję finansowania.
Owe zabezpieczenie ma zapewnić pożyczkodawcom nie tylko płynność finansową, lecz także wypłacalność i stabilną pozycję na rynku. A co najważniejsze – zabezpieczenie zobowiązania zmniejsza ryzyko kredytowe związane z udzieleniem finansowania, takiego jak np. pożyczka na dowód.
Kiedy stosuje się zabezpieczenie pożyczki?
Każdy pożyczkodawca indywidualnie postanawia, czy i w jakiej formie wymagać będzie zabezpieczenia umowy. Zabezpieczenie pożyczki może być wykorzystane przykładowo wtedy, gdy klient banku czy firmy pożyczkowej nie wywiąże się ze swych zobowiązań finansowych.
Chodzi głównie o przypadki całkowitego zaprzestania spłaty zaciągniętej pożyczki lub – co rzadziej spotykanie – złamania fundamentalnych postanowień umowy zawartej z pożyczkodawcą. Na koniec warto też dodać, iż wniesienie na poczet umowy zabezpieczenia pożyczki jest jednym ze sposobów zmniejszenia indywidualnego ryzyka kredytowego dla wnioskodawcy.
Co to oznacza? W praktyce wygląda to tak, że konsument zainteresowany uzyskaniem pożyczki ma możliwość dodatkowego zabezpieczania umowy, gdy sama jego zdolność czy wiarygodność konsumencka nie wystarczają do uzyskania pozytywnej decyzji pożyczkowej. W ten sposób wnioskodawca może zrekompensować złą ocenę wniosku pożyczkowego, a tym samym – uzyskać finansowanie.
Rodzaje zabezpieczenia pożyczki
Zabezpieczenie spłaty pożyczki gotówkowej (czy to chwilówki, czy rożki ratalnej) jest standardową procedurą stosowaną przez firmy pożyczkowe, a także banki udzielające produktów typu consumer finance. Kluczowym zastosowaniem takiego zabezpieczenia jest oczywiście ochrona interesów pożyczkodawcy i zmniejszenie ryzyka kredytowego związanego z udzieleniem finansowania.
Nie wszystkie instytucje finansowe wymagają wniesienia zabezpieczenia pożyczki na poczet umowy.
Niektóre z nich udzielają pożyczki wyłącznie na podstawie oceny zdolności i wiarygodności konsumenckiej. Najczęściej pytanie o zabezpieczenie kredytu pojawia się w przypadku wysokiego ryzyka kredytowego lub wynika wprost ze specyfiki prowadzenia danej działalności przez firmę pożyczkową (na przykład zastaw jest typowy dla pożyczek z lombardu). Poniżej przedstawiamy listę najpopularniejszych form ustanawiania zabezpieczenia pożyczki gotówkowej.
Ubezpieczenie spłaty pożyczki
Ubezpieczenie wykupione wraz z podpisaniem umowy pożyczkowej ma pomóc konsumentowi w spłacie zobowiązania w przypadku zajścia nieoczekiwanych zdarzeń losowych:
- choroby,
- utraty pracy,
- zniszczenia domu,
- śmierci kredytobiorcy.
Zwykle pożyczkodawcy, którzy wymagają wykupienia ubezpieczenia spłaty, doliczają proporcjonalną część kosztu polisy do poszczególnych rat pożyczki. Jest to tak zwany pozaodsetkowy koszt pożyczki.
Polski rynek bankowy proponuje następujące rodzaje ubezpieczeń kredytu gotówkowego:
- ubezpieczenie na życie (na wypadek śmierci),
- polisa na wypadek utraty pracy,
- ubezpieczenie na wypadek trwałego inwalidztwa,
- polisa na wypadek niezdolności do pracy.
Warto też nadmienić, iż często pożyczkodawcy proponują swym klientom kilka rodzajów ubezpieczeń:
- pojedyncze,
- skonfigurowane w gotowym pakiecie.
By nie przepłacać, dobrze jest się zastanowić, jakiego wariantu ubezpieczeniowego naprawdę potrzebujemy. Czasami bowiem bywa tak, że konsument i tak jest ubezpieczony (na przykład w pracy, czy na uczelni). W takich przypadkach nie ma sensu decydować się na podwójne objęcie daną polisą.
Zastaw jako zabezpieczenie pożyczki
Niektóre firmy pożyczkowe (przykładowo te prowadzące działalność o charakterze lombardu) zajmują się udzielaniem finansowania, które zabezpieczone jest zastawem. Owy zastaw to tak naprawdę nic innego, jak ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane na rzecz osoby trzeciej – wierzyciela, a więc pożyczkodawcy (firmy pożyczkowej). Przed zaciągnięciem pożyczki warto zweryfikować firmy, a także ich oferty. Możemy to zrobić za pomocą rankingu pożyczkowego.
Co można zastawić?
W praktyce zastawem może stać się każda rzecz ruchoma, której zgodę na przyjęcie wyrazi pracownik firmy pożyczkowej. Warto pamiętać, iż rzeczoznawcy z firm pożyczkowych zwykle zaniżają wartość wnoszonych pod zastaw przedmiotów. Za przedłożone dobra materialne oferują gotówkę (pożyczkę) w kwocie równej od 30% do 50% rzeczywistej wartości danej rzeczy.
Wnioskodawca potrzebujący szybkiego zastrzyku gotówki ma możliwość zastawienia posiadanego dobra. Zwykle jest nim rzecz ruchoma, na przykład:
- cenny zegarek,
- biżuteria,
- papier wartościowy.
Owe dobro stanie się przedmiotem zabezpieczenia pożyczki, co oznacza, iż jest „unieruchomione” na czas spłaty zobowiązania przez pożyczkobiorcę. Zastawiona rzecz znajduje się w ograniczonym prawie pożyczkodawcy aż do chwili spłacenia długu – wszystko to na mocy specjalnej umowy, jaką przedstawiciel instytucji pożyczkowej zawiera z klientem. Jeśli pożyczkodawca zwróci całą pożyczoną kwotę (pożyczkę), odzyska zastawione dobro i pełnię praw własnościowych. Jeśli jednak zobowiązanie nie zostanie terminowo uregulowane, zastawiona rzecz stanie się wyłączną własnością wierzyciela (firmy pożyczkowej).
Zgoda na potrącenie z wynagrodzenia
Jedną z częściej stosowanych form zabezpieczenia spłaty pożyczki jest tak zwana dyspozycja potrącenia zaległości pożyczkowych z wynagrodzenia.
Firmy pożyczkowe często wymagają od wnioskodawcy pisemnej zgody na potrącenie należności z wynagrodzenia. Taka forma zabezpieczenia daje to możliwość złożenia wniosku o potrącenie stosownych środków z pensji dłużnika bezpośrednio u pracodawcy pożyczkodawcy. Praktyka ta jest zgodna z prawem, a reguluje ją treść Kodeksu pracy (artykuł 91.). Co jednak warte zaznaczenia, to fakt, iż żądanie banku w kwestii dokonania owego potrącenia z pensji kredytobiorcy nie jest dla pracodawcy wiążące (należności mogą być potrącane, lecz nie muszą).
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 91. Wymóg uzyskania zgody pracownika na potrącenia z wynagrodzenia za pracę
§ 1. Należności […] mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.
W świetle obowiązujących przepisów prawnych pracodawcy nie mają obowiązku przyjęcia żądania banku i dokonania potrąceń na rzecz kredytodawcy – nawet jeśli pracownik wyraził na to pisemną zgodę. Z tego powodu coraz częściej zabezpieczenie w postaci pozwolenia na potrącanie należności określane jest mianem nieefektywnego i bezowocnego.
Kaucja jako zabezpieczenie pożyczki
Zabezpieczenie spłaty pożyczki w formie kaucji polega na wpłaceniu pewnej, określonej w umowie kredytowej sumie gotówki, która przepadnie na rzecz banku w przypadku niewywiązania się z warunków umowy (braku spłaty zobowiązania). Niektóre instytucje pożyczkowe zamiast gotówki przyjmują także:
- książeczki oszczędnościowe,
- bony oszczędnościowe,
- inne dobra wartościowe.
Kaucja jest stosowana głównie przy dużych zobowiązaniach, np. kredytach gotówkowych (tych, które zwykle udzielają banki). W przypadku pożyczek gotówkowych z firm pożyczkowych, które zwykle opiewają na niewielkie kwoty, wnoszenie kaucji jest bezzasadne, a co ważniejsze – często niemożliwe, wszak wnioskodawcy starają się o pożyczkę z powodu braku gotówki, w związku z czym nie posiadają pieniędzy na kaucję.
Jak działa kaucja?
Kaucję wpłaconą w celu ustanowienia zabezpieczenia dla pożyczki możemy odebrać tylko wtedy, gdy kredyt zostanie przez nas całkowicie, terminowo i bezproblemowo spłacony. W przeciwnym wypadku nasza kaucja nieodwracalnie przepadnie (stanie się własnością pożyczkodawcy).
Warto mieć na uwadze fakt, iż każda kaucja jest bezzwrotna. Oznacza to, że jeśli raz zostanie nam potrącona, niemal niemożliwe jest jej ponowne odzyskanie. Pożyczkodawca ma prawo ostatecznie przejąć na własność pieniądze stanowiące kaucję, przeznaczając je oczywiście na spłatę długu. W takim wypadku kaucja zostaje zatrzymana w wysokości odpowiadającej niespłaconej kwocie długu wraz z odsetkami za opóźnienie w spłacie.
Blokada środków na koncie
W celu zabezpieczenia wierzytelności z tytułu niespłaconej pożyczki gotówkowej instytucja finansowa może poprosić o ustanowienie blokady środków pieniężnych zgromadzonych na koncie pożyczkobiorcy. Owa blokada równoznaczna jest z udzieleniem bankowi lub firmie pożyczkowej pełnomocnictwa do pobrania z rachunku stosownej kwoty w przypadku, gdy dłużnik nie ureguluje terminowo swojego zobowiązania finansowego, takiego jak np. pożyczka na raty.
Istotą blokady jest „zamrożenie” środków. Posiadacz rachunku (pożyczkobiorca) nie może skorzystać z danej kwoty pieniężnej aż do chwili całkowitej spłaty zobowiązania. Jednocześnie do owych środków dostęp ma pożyczkodawca, a w razie opóźnień w spłacie zobowiązania instytucja ma prawo pobrać z zamrożonych pieniędzy kwotę odpowiednią na opłacenie zaległych rat i odsetek karnych. Należy jednak pamiętać, że owe koszty są regulowane przez ustawę antylichwiarską i nie mogą przekroczyć określonej kwoty.
Warto podkreślić, iż blokada środków na rachunku bankowym następuje na podstawie pisemnej dyspozycji posiadacza rachunku (zgody pożyczkobiorcy). Blokadę można ustanowić na środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych (popularne ROR-y), biznesowych, a nawet – na lokatach terminowych. Blokada trwa do chwili całkowitej spłaty kredytu, chyba że strony zmienią postanowienia i wprowadzą aneks do umowy.
Weksel in blanco
Weksel to jedna z najpopularniejszych form zabezpieczania zobowiązania finansowego – w tym także pożyczek gotówkowych. Istotą weksla jest pisemne zobowiązanie konsumenta do zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz drugiej osoby poprzez wypisanie i podpisanie odpowiedniego papieru wartościowego.
W przypadku zabezpieczania pożyczek czy kredytów najczęściej stosuje się tak zwane weksle in blanco. Tego typu weksle zostały celowo nieuzupełnione w chwili ich wystawienia. Brak uzupełnienia weksli in blanco zwykle wiąże się z pustym miejscem przeznaczonym na informację o sumie wekslowej, czyli kwocie do wypłacenia na rzecz okaziciela weksla (pożyczkodawcy).
Jak działa weksel in blanco?
W przypadku braku spłaty zobowiązania przez pożyczkobiorcę poszkodowana instytucja ma prawo wpisać w miejsce sumy wekslowej weksla in blanco odpowiednią kwotę zadłużenia (wraz z ustalonymi odsetkami).
Oczywiście istnieje możliwość, że odbiorca papieru wartościowego (firma pożyczkowa) uzupełni weksel niezgodnie z zawartą umową, na przykład wpisując zawyżoną sumę wekslową. Ryzyko to można jednak zminimalizować niemal do zera poprzez dołączenie tak zwanej deklaracji wekslowej.
Gwoli uściślenia, każdy weksel in blanco powinien być wystawiony z dodatkową umową, czyli właśnie deklaracją wekslową, która określa, w jaki sposób ustalić i uzupełnić brakujące informacje w wekslu. Warto pamiętać o tym, by na każdym wydawanym wekslu dopisać wyraźną adnotację o spisanej deklaracji wekslowej do weksla (najlepiej podać jej indywidualny numer lub inne oznaczenie). W ten sposób można łatwo obniżyć ryzyko niezweryfikowania obu dokumentów i zawyżenia sumy wekslowej przez pożyczkodawcę realizującego weksel.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie
Przewłaszczenie na zabezpieczenie to forma zabezpieczenia pożyczki zbliżona swym kształtem do wskazanego kilka akapitów wyżej zastawu. Niemniej jednak przewłaszczenie wymaga mniejszej ilości formalności i tak zwanej „papierologii”.
Przewłaszczenie polega na przepisaniu własności danego dobra z pierwotnego właściciela (pożyczkobiorcy) na instytucję pożyczkową, a tym samym – ustanowienia nowej własności do czasu, kiedy konsument ureguluje swe zobowiązania finansowe i całkowicie spłaci zaległe raty pożyczki.
Mówiąc więc najprościej, jak to możliwe, przewłaszczenie na zabezpieczenie polega na odebraniu przez bank czy firmę pożyczkową pewnego dobra pożyczkobiorcy (na przykład jego samochodu) i przepisaniu własności tejże ruchomości na wierzyciela – aż do momentu zamknięcia wierzytelności czyli wywiązania się przez pożyczkobiorcę z zobowiązania finansowego.
Zabezpieczenie pożyczki - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Zabezpieczenie pożyczki służy zapewnieniu pożyczkodawcy gwarancji rekompensaty lub zwrotu należności z tytułu udzielonego przez tę instytucję finansowania. W tym znaczeniu zabezpieczenie pożyczki zmniejsza ryzyko kredytowe związane z udzieleniem pożyczki.
- Wniesienie na poczet umowy zabezpieczenia pożyczki jest jednym ze sposobów zmniejszenia indywidualnego ryzyka kredytowego dla wnioskodawcy. Konsument zainteresowany uzyskaniem pożyczki ma możliwość dodatkowego zabezpieczania umowy, gdy sama jego zdolność czy wiarygodność konsumencka nie wystarczają do uzyskania pozytywnej decyzji pożyczkowej.
- Nie wszystkie instytucje finansowe wymagają wniesienia zabezpieczenia pożyczki na poczet umowy. Najczęściej pytanie o zabezpieczenie kredytu pojawia się w przypadku wysokiego ryzyka kredytowego lub wynika wprost ze specyfiki prowadzenia danej działalności przez firmę pożyczkową.
Wszystkie komentarze
Mąż wziął chwilówke w wys.300 zł.Poniewaz nie jesteśmy w stanie spłacić całosci firma pożyczkowa co mc przysyła windykatora któremu spłacamy odsetki a ten podstawia nam co mc nowe umowy o chwilówki twierdząc że to przedłużenia tej pierwszej, którą wziął mąż.Jak policzyłam nasze wpłaty to dawno z odsetkami już to spłacilismy.Gdy powiedziałam żeby oddali do sądu to windykator powiedział że przyjedzie z ludźmi i zabierze sprzęt ponieważ w umowie jest podpisany przez męża weksel oraz mienie ruchome.Nie wiem co w takiej sytuacji robić.
Dodaj komentarz