Prawa ciężarnych pracownic – poradnik
Ciężarne, które zdecydowały się utrzymać aktywność zawodową na czas ciąży, mogą liczyć na rozbudowaną ochronę pracy. Ustawodawca zagwarantował między innymi niezbywalne prawo do wolnego na czas przeprowadzania badań lekarskich czy prawo do ochrony stosunku pracy i jego nieprzerwania. Sprawdzamy najważniejsze informacje w tej sprawie.
Spis treści:
- Praca w ciąży jest możliwa
- Ochrona zatrudnienia ciężarnych
- Regulacje dotyczące czasu i miejsca pracy ciężarnej
- Ograniczenia dotyczące specyfiki pracy ciężarnej
- Prawo do wolnego dla kobiet w ciąży
Praca w ciąży jest możliwa
Wiele kobiet decyduje się utrzymać swoje stanowisko na czas ciąży. Powodów do tego jest wiele:
- dobre samopoczucie,
- konieczność dorobienia,
- czysta chęć pozostania aktywną zawodowo.
Mając na uwadze fakt, iż ciąża wiąże się ze szczególnymi potrzebami przyszłych matek, ustawodawca wprowadził w życie wiele regulacji, których wypełnienie należy do niezbywalnych obowiązków pracodawców. Dzięki dedykowanym przepisom prawa ciężarne mogą w dalszym ciągu podejmować pracę, bez obawy o zdrowie – zarówno swoje, jak i dziecka, a w późniejszym czasie skorzystać z urlopu wychowawczego.
Pracodawca, który dowie się o ciąży pracownicy, ma prawo poprosić ją o przedłożenie świadectwa lekarskiego potwierdzającego jej stan. Na podstawie tego dokumentu możliwe będzie wprowadzenie w życie regulacji (przywilejów) zagwarantowanych jedynie ciężarnym.
Jednak w chwili, gdy ciąża stanie się widoczna, zaświadczenie medyczne nie będzie już dłużej konieczne – pracodawca i tak zobowiązany będzie wdrożyć specjalne wytyczne wobec pracownicy. Tym samym zapewni on bezpieczeństwo kobiecie i dziecku, które zatrudniona nosi.
Ochrona zatrudnienia ciężarnych
Przez wiele dekad ciężarne pracownice traktowane były jak kłopot. Oczywistym stawał się fakt, iż w najbliższych miesiącach kobieta zrezygnuje z zatrudnienia, a na jej miejsce trzeba będzie znaleźć zastępstwo. Rosnąca świadomość społeczna w zakresie praw kobiet, równouprawnienia, a także – co dla wielu jest nieoczywiste problemu niżu demograficznego sprawiła, iż coraz więcej przedsiębiorców z szacunkiem podchodzi do pracownic spodziewających się dziecka. Nie jest to już jednak jedynie chęć czy dobra wola pracodawców.
Na mocy odpowiednich regulacji prawnych dbanie o prawa ciężarnych pracownic stało się niezbywalnym obowiązkiem szefostwa.
Kobiety dowiadujące się o tym, iż są w ciąży, nie muszą już dłużej martwić się o swoje zatrudnienie. Wizja rychłej utraty pracy z powodu „niewygody” pracodawcy przestała mieć prawo bytu. Dziś Kodeks pracy kategorycznie zabrania zwolnienia pracownicy będącej w ciąży i przebywającej na urlopie macierzyńskim – nawet za porozumieniem stron czy na wniosek ciężarnej (na mocy wypowiedzenia). Co więcej, kończące się umowy na czas określony lub umowy na okres próbny przekraczający jeden miesiąc są automatycznie przedłużane do dnia porodu.
Z ciężarną pracownicą można zakończyć stosunek pracy tylko wtedy, gdy:
- jest ona zatrudniona na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca,
- wystąpiły przesłanki bezsprzecznie uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (z jej winy) – pod warunkiem, że reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Regulacje dotyczące czasu i miejsca pracy ciężarnej
W przypadku podejmowania przez ciężarną pracy w systemie standardowym (praca osiem godzin dziennie przez pięć dni w tygodniu) bezwzględnie zabrania się delegowania pracownicy do pracy w godzinach nadliczbowych. Ponadto zabrania się zatrudniania ciężarnej w porze nocnej – pracodawca jest zobowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy na dzienny, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy dziennej lub zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy przez czas ciąży.
Czas pracy kobiety zatrudnionej w czasie ciąży nie może przekraczać ośmiu godzin dziennie. Zapis ten dotyczy przede wszystkim zatrudnienia w systemach, w których na porządku dziennym jest stosowanie tak zwanej wydłużonej dniówki roboczej, a więc w systemach:
- równoważnego czasu pracy,
- skróconego tygodnia pracy,
- pracy weekendowej,
- przy pracy w ruchu ciągłym.
Nie tylko czas pracy, lecz także jej miejsce zostało specjalnie określone w przypadku kobiet ciężarnych. Co niezwykle ważne, zabrania się delegowania pracownicy w ciąży do innego miejsca niż jej stałe miejsce pracy – chyba że wyrazi ona na to zgodę. Ponadto pracodawca jest zobowiązany dostosować warunki pracy dla pracownicy w ciąży. Jeśli ograniczenia te spowodują obniżenie wynagrodzenia (na przykład z powodu skróconego czasu pracy w systemie weekendowym), ciężarnej pracownicy należeć się będzie tak zwany dodatek wyrównawczy.
Ograniczenia dotyczące specyfiki pracy ciężarnej
Jak stanowi polskie prawo, kobiety ciężarne nie mogą wykonywać pracy uciążliwej, niebezpiecznej, szkodliwej dla zdrowia, a także takiej, która może mieć niekorzystny wpływ przebieg ciąży.
Szczegółowy wykaz tego typu stanowisk został opracowany przez Radę Ministrów na mocy Rozporządzenia z dnia 3 kwietnia 2017 roku w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
Dokument ten zawiera listę prac:
- związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
- mogących mieć niekorzystny wpływ na zdrowie kobity lub dziecko ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania.
Oczywiście wykaz tychże stanowisk został opracowany w oparciu o aktualną wiedzą na temat wpływu warunków wykonywania pracy i czynników występujących w środowisku pracy na zdrowie kobiet i przebieg ciąży. Kompletną listę znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2017, pod pozycją 796. Dostęp do dokumentu jest nieograniczony i bezpłatny – także poprzez kanał on-line (Internetowy System Aktów Prawnych).
Prawo do wolnego dla kobiet w ciąży
Kobiety, które z obawy o stan zdrowia lub ciążę chcą zrezygnować z pracy zarobkowej, mają prawo skorzystania z odpłatnego zwolnienia lekarskiego. By otrzymać wolnego, wystarczy przedłożyć pracodawcy odpowiednie zwolnienie lekarskie, którego wydanie leży w kompetencjach każdego lekarza (nie tylko ginekologa czy położnika). Kobiety, które samodzielnie wychowują dziecko mogą także skorzystać z kredytu dla samotnej matki.
Przedsiębiorca nie ma prawa odmówić ciężarnej skorzystania z wolnego – niezależnie od tego, czy udało mu się zapewnić zastępstwo za nią na czas nieobecności kobiety w pracy.
W czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim ciężarna zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego w preferencyjnej wysokości 100% podstawy wyliczenia tegoż zasiłku. Co niezwykle ważne, przy ustaleniu świadczenia chorobowego uwzględnia się wynagrodzenie zasadnicze wraz z dodatkami z okresu ostatnich dwunastu miesięcy. Suma wynagrodzenia podana w treści umowy o pracę nie ma znaczenia, bowiem dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych liczyć się będą rzeczywiste zarobki kobiety z ostatniego roku.
Ciężarne pracownice mają prawo otrzymać zwolnienie z pracy na czas wykonania badań lekarskich wskazanych przez lekarza prowadzącego.
Pracodawca powinien bezwzględnie zwolnić kobietę z obowiązku wykonywania przez nią pracy w tym czasie – o ile jest to jedyna pora, kiedy badania te mogą zostać wykonane (jeśli wynika to na przykład z ograniczonych godzin przyjmowania wizyt lekarza). Za czas uczestniczenia w badaniach ciężarna otrzyma wynagrodzenie.
Podobne artykuły
Bank Millennium jedną z najszybciej raportujących firm
Bank Millennium został pierwszą spółką reprezentującą sektor finansowy, która zdecydowała się w formie online opublikować raport opisujący działalność w 2019 roku. Dzięki temu Bank zapewnia inwestorom, analitykom i wszystkim podmiotom zainteresowanym jego działalnością o wiele szybszy dostęp do najważniejszych danych.
Bank Pekao w Chełmie
Bank Pekao jest jednym z największych banków detalicznych w Polsce. Jeden z jego oddziałów mieści się w Chełmie – sprawdzamy godziny otwarcia, dane kontaktowe oraz ofertę placówki.
ING Bank Śląski wyróżniony za Robo-dradcę Investo
ING Bank Śląski poinformował w komunikacie prasowym o otrzymaniu wyróżnienia w tegorocznej edycji konkursu Gazety Bankowej „TechnoBiznes 2021” oraz konkursu „Najlepszy Bank 2021″. Sprawdzamy szczegóły.
Deutsche Bank w Suwałkach
Deutsche Bank Polska jest członkiem światowej grupy finansowej - Grupy Deutsche Bank, która jest jedną z największych insytucji finansowych na świecie. Klienci Indywidualni mają możliwość skorzystania usług w stacjonarnych oddziałach, których w całej Polsce jest aż 150. Jedna z placówek Banku mieści się w Suwałkach.
Tegoroczny rekord kredytów hipotecznych
Centrum AMRON zajmuje się między innymi badaniami na temat kredytów hipotecznych udzielonych polskim konsumentom rynku finansowego. Z analiz organizacji wynika, że w ciągu zaledwie 9 miesięcy roku banki sprzedały już 87 proc. wszystkich kredytów mieszkaniowych z zeszłego roku. Należy nastawić się na rekord.
KredytOK w Zamościu
KredytOK jest polską firmą pożyczkową, która działa na rynku od blisko 20 lat. Firma posiada ponad 100 oddziałów w największych miastach. Sprawdź, gdzie znajdziesz placówkę w Zamościu.
Dodaj komentarz