Urlop wychowawczy – najważniejsze informacje
Łączenie pracy zarobkowej z wychowaniem potomstwa nie zawsze jest tak łatwe, jak byśmy tego chcieli. By umożliwić wszystkim Polkom i Polakom pogodzenie rodzicielskich obowiązków z życiem zawodowym, ustawodawca wprowadził urlop wychowawczy. W dzisiejszym artykule sprawdzamy, kto może liczyć na przyznane owego urlopu i jaki jest jego wymiar. Zapraszamy do lektury!
Spis treści:
- Czym jest urlop wychowawczy?
- Urlop wychowawczy a podstawa prawna
- Dla kogo jest urlop wychowawczy?
- Kiedy można wykorzystać urlop wychowawczy?
- Wymiar urlopu wychowawczego
- Urlop wychowawczy na niepełnosprawne dziecko
- Urlop wychowawczy a wynagrodzenie
- Jak dostać urlop wychowawczy?
- Wniosek o urlop wychowawczy
- Urlop wychowawczy - podsumowanie
Czym jest urlop wychowawczy?
Wielu rodziców, których urlop macierzyński lub urlop rodzicielski dobiega końca, martwi się o to, czy nie zostaną zwolnieni z pracy, gdy poproszą o kolejny urlop na opiekę nad dzieckiem. Równie spore grono rodziców chciałoby wrócić do praktyki zawodowej, lecz na mniejszy etat niż do tej pory. Boją się oni jednak spytać o to swojego przełożonego, by nie stracić pracy. Dla osób poszukujących pracy przygotowaliśmy ranking pożyczek dla bezrobotnych.
Urlop wychowawczy jest specjalnym przywilejem, z którego skorzystać mogą wszyscy polscy rodzice zatrudnieni na umowę o pracę. Celem udzielenia tego typu urlopu jest umożliwienie pracownikowi połączenia pracy zarobkowej z opieką nad potomstwem.
Ustawodawca przewidział tego typu scenariusze i celem zabezpieczenia pracy zarobkowej rodziców wprowadził specjalny urlop nazywany wychowawczym. Urlop wychowawczy jest więc przywilejem pracowniczym, który chroni prawa każdego rodzica zatrudnionego na umowie o pracę.
Dzięki niemu każdy rodzic ma prawo wykorzystać dodatkowe tygodnie urlopu bez obawy o własne zatrudnienie. Co więcej, może połączyć owy urlop z pracą zarobkową o zmniejszonym wymiarze, np. w weekendowym systemie czasu pracy. Sam urlop nie jest natomiast wynagradzany. Umożliwia on jedynie spokojne przejście na bezpłatny urlop wychowawczy – bez obawy o przyszłość zatrudnienia.
Urlop wychowawczy a podstawa prawna
Podstawowym aktem prawnym, jaki reguluje kwestię przyznawania urlopu wychowawczego, jest Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku, nazywana po prostu Kodeksem pracy. Dokument ten wszedł w życie wraz z początkiem 1975 roku, a obecnie posiada on ujednoliconą treść. Tekst ustawy znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 24 na rok 1974, pod pozycją 141.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 186. Urlop wychowawczy
§ 1. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
§ 2. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
Możliwość podjęcia pracy zarobkowej w trakcie trwania urlopu wychowawczego została z kolei opisana następująco:
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 1862. Uprawnienia i obowiązki pracownika w czasie urlopu wychowawczego
§ 1. W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
§ 2. W razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.
Dla kogo jest urlop wychowawczy?
Aby uzyskać prawo do skorzystania z ustawowego urlopu wychowawczego, należy spełnić dwa warunki:
- pozostawać w stosunku pracy – dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych na umowie o pracę (umowy o dzieło czy zlecenia nie uprawniają do skorzystania z urlopu),
- posiadać co najmniej 6-miesięczny staż pracy.
Staż pracy liczony jest bez względu na występujące w nim przerwy. Do jego puli zalicza się okresy zatrudnienia u poprzednich pracodawców. Co więcej, jak wynika z orzecznictwa sądowego do okresu zatrudnienia pracowniczego, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wychowawczego, wlicza się także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Na koniec warto również dodać, iż z urlopu wychowawczego może skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka – o ile oboje spełniają wyżej wymienione warunki. Co więcej, mogą oni skorzystać z wolnego jednocześnie, biorąc wspólny urlop wychowawczy. W takim przypadku jednak ich łączny wymiar urlopu nie będzie mógł wykraczać poza standardowy wymiar dla jednego rodzica. Mówiąc inaczej, wymiar urlopu wypoczynkowego się nie dubluje. Jeżeli potrzebujesz gotówki, sprawdź oferty pożyczek na dowód.
Kiedy można wykorzystać urlop wychowawczy?
- z puli przysługujących dni urlopu wychowawczego skorzystać można maksymalnie do dnia zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia,
- w przypadku urlopu pobieranego na opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem czas ten może być wydłużony aż do końca roku, w którym potomek stał się pełnoletni.
Warto w tym miejscu zaznaczyć także, iż standardowy wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy (choć nie trzeba wykorzystać go ani w całości, ani jednorazowo). Dodatkowo jeżeli z powodu stanu zdrowia potomka, jaki potwierdzi orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, dziecko wymagać będzie osobistej opieki rodzica, to niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego może może zostać „dodatkowy” urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy.
Pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego niemal w każdej chwili przebywania w domu. Wystarczy, że z odpowiednim wyprzedzeniem (30 dni) poinformuje o tym swojego pracodawcę. A jeśli pracodawca wyrazi zgodę na szybszy powrót, nie będzie konieczności odczekania owych 30 dni.
Wymiar urlopu wychowawczego
Standardowy wymiar urlopu wychowawczego maksymalnie 36 miesięcy – choć nie trzeba wykorzystać go ani w całości, ani jednorazowo. Z urlopu można skorzystać w maksymalnie pięciu częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. By zrezygnować z wolnego, wystarczy złożyć wniosek u pracodawcy z odpowiednim wyprzedzeniem. Te powinno wynieść conajmniej 30 dni.
W ramach 36-miesięcznego wymiaru urlopu wychowawczego jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy wolnego. Conajmniej 1 miesiąc miesiąc urlopu powinien natomiast zostać przekazany drugiemu z nich. Prawa tego nie można obejść – z wyjątkiem następujących przypadków:
- śmierć drugiego rodzica,
- brak władzy rodzicielskiego drugiego rodzica,
- ograniczenie lub zawieszenie władzy rodzicielskiego drugiego rodzica.
Podział urlopu między obojga rodziców jest podstawą w zapewnianiu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym obywateli. Wie o tym także Unia Europejska, która wprowadziła dyrektywę dotyczącą tzw. work-life balance, w tym 2 miesiące obowiązkowego urlopu.
Urlop wychowawczy na niepełnosprawne dziecko
Warto dodać, że jeśli z powodu stanu zdrowia potomka, jaki potwierdzi orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, dziecko wymagać będzie osobistej opieki rodzica, to niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego przyznany może zostać „dodatkowy” urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy. Wówczas wymiar urlopu liczył będzie nawet 72 miesiące.
Rodzice dziecka mogą skorzystać z urlopu wychowawczego jednocześnie, jednak łączny okres wykorzystanych dni wolnych nie może przekraczać maksymalnego wymiaru urlopu wychowawczego (36 miesięcy, a przypadku dziecka niepełnosprawnego – 72 miesiące).
Urlop wychowawczy a wynagrodzenie
Jak wspomnieliśmy na początku naszego artykułu, w czasie przebywanie na urlopie wychowawczym pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie w jakiejkolwiek wartości. Rodzic może jednak wystąpić o przyznanie dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Jest to tak zwany zasiłek wychowawczy.
O ile nie wyłączy to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo:
- podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy,
- rozpocząć inną działalność zarobkową,
- rozpocząć naukę lub szkolenie.
Chcąc wrócić do pracy, pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego (lub przebywający na nim) powinien złożyć u swego pracodawcy pisemny wniosek o pozwolenie na powrót do pracy. Wymiar pracy nie musi być taki sam, wedle jakiego pracownik wykonywał swe obowiązki do tej pory.
Rodzic może zawnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy, jednak nie na mniej niż na połowę pełnego wymiaru czasu pracy w okresie przebywania na urlopie. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika o powrót do pracy (nawet przy zmniejszonym wymiarze), o ile praca będzie umożliwiać sprawowanie przez rodzica osobistej opieki nad dzieckiem).
Jak dostać urlop wychowawczy?
Urlop wychowawczy udzielany jest wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Owe pismo powinno zostać złożone u pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Co istotne, pracodawca jest obowiązany do tego, by uwzględnić wniosek urlopowy pracownika (o ile ten posiada łączy staż pracy wynoszący co najmniej 6 miesięcy). Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania wymaganego terminu, pracodawca i tak powinien udzielić urlopu wychowawczego – jednak nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. Odmowa udzielenia wolnego stanowić będzie wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Wniosek o urlop wychowawczy
Wniosek o urlop wychowawczy powinien zawierać:
- imię i nazwisko pracownika,
- imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielona część lub całość urlopu wychowawczego,
- wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy,
- wskazanie puli urlopu wychowawczego, która dotychczas została wykorzystany na dane dziecko (liczba miesięcy + liczba „części urlopowych”).
Urlop wychowawczy - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Urlop wychowawczy jest specjalnym przywilejem, z którego skorzystać mogą wszyscy polscy rodzice zatrudnieni na umowę o pracę.
- Celem udzielenia tego urlopu wychowawczego jest umożliwienie pracownikowi połączenia pracy zarobkowej z opieką nad potomstwem.
- Dzięki urlopowi wychowawczemu każdy rodzic ma prawo wykorzystać dodatkowe tygodnie urlopu bez obawy o własne zatrudnienie. Co więcej, może połączyć owy urlop z pracą zarobkową o zmniejszonym wymiarze.
- Aby uzyskać prawo do skorzystania z urlopu wychowawczego, należy pozostawać w stosunku pracy posiadać co najmniej 6-miesięczny staż pracy.
- Staż pracy liczony jest bez względu na występujące w nim przerwy. Do jego puli zalicza się okresy zatrudnienia u poprzednich pracodawców oraz okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
- Z urlopu wychowawczego może skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka – o ile oboje spełniają wyżej wymienione warunki. Mogą oni skorzystać z wolnego jednocześnie lub osobno.
- Standardowy wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy. Z urlopu można skorzystać w maksymalnie pięciu częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie.
- Jeśli z powodu orzeczonej niepełnosprawności dziecko wymagać będzie osobistej opieki rodzica, to niezależnie od podstawowego urlopu wychowawczego przyznany może zostać „dodatkowy” urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy.
- Z puli przysługujących dni urlopu wychowawczego skorzystać można maksymalnie do dnia zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia. W przypadku dziecka niepełnosprawnego czas ten zostanie wydłużony do końca roku, w którym dziecko ukończyło 18 lat.
- W czasie przebywania na urlopie wychowawczym pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie. Rodzic może jednak wystąpić o przyznanie zasiłku wychowawczego.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/rodzina/urlop-wychowawczy
Wszystkie komentarze
taki to urlop że ani grosza nie dają a jedyny plus taki ze ochrona pracy.... blagam
Podobne artykuły
R.Power dostanie 90 mln zł kredytu od mBank
Zgodnie z najnowszym komunikatem mBanku, firma R.Power zajmująca się projektami z zakresu energii słonecznej otrzyma 90 mln zł dofinansowania w formie kredytu. Jest to największa umowa tego rodzaju w Polsce. Dzięki tym środkom wybudowanych zostanie 34 elektrowni słonecznych, które zajmą obszar blisko o70 ha i będą mieć moc rzędu 33 MW.
“Od wartości do działania” – nowa książka Sławomira Lachowskiego
21 października nakładem Wydawnictwa StudioEMKA ukaże się najnowsza książka Sławomira Lachowskiego: “Od wartości do działania. Przywództwo w czasach przełomowych”.
„Matematyka jest wszędzie” – jak zdobyć darmową książkę
mBank przygotował książkę matematyczną, której głównymi odbiorcami powinny być dzieci od 4 do 12 roku życia. Pozycję „Matematyka jest wszędzie. Rodzinne przygody z matematyką” można zdobyć za darmo wypełniając odpowiedni wniosek online na stronie internetowej banku.
Polska zablokuje Ubera ?
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa przedstawiło projekt ustawy, który ma uregulować usługi Ubera w Polsce. Warunkiem przewozu osób przez pośrednika ma być posiadanie licencji. W innej sytuacji aplikacja może zostać zablokowana. Co więcej, kierowcy również będą musieli posiadać licencje na zarobkowy przewóz osób.
Santander Bank Polska w Sulęcinie
Santander Bank Polska to drugi w Polsce największy bank detaliczny pod względem wielkości aktywów. Sprawdzamy oddziały w Sulęcinie – zobacz godzinę otwarcia, dane kontaktowe i ofertę.
Bank Spółdzielczy w Nowym Dworze Mazowieckim – sesje przychodzące i wychodzące
Chcesz sprawdzić, o której godzinie pieniądze dotrą na konto w Banku Spółdzielczym w Nowym Dworze Mazowieckim? A może chcesz wiedzieć, o jakiej porze przelew zostanie realnie wysłany z konta w tym banku? Sprawdź sesje przychodzące i wychodzące Elixir w Bank Spółdzielczym Nowy Dwór Mazowiecki.
Dodaj komentarz