Wakacje kredytowe

Wakacje kredytowe polegają na całkowitym odroczeniu spłaty całej raty kapitałowo – odsetkowej. Oznacza to w praktyce, że nie będziemy musieli w czasie tych wakacji spłacać ani samej raty, ani naliczonej do niej odsetek. Odroczenie – zarówno w przypadku kredytów hipotecznych (zaciąganych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych), jak i gotówkowych – wyznaczane jest na określoną liczbę miesięcy. Niestety musimy mieć na uwadze to, że wiele banków, posiadających w swojej ofercie możliwość skorzystania z wakacji kredytowych, utożsamia odroczenie w spłacie z karencją, która odnosi się jedynie do części kapitałowej (co oznacza, że spłata odsetek nadal będzie nas obowiązywała).

Wakacje kredytowe obejmują najczęściej spłatę kredytu hipotecznego, ale zdarzają się też wakacje od spłaty kredytu gotówkowego. Dla wielu osób wakacje kredytowe to ogromna ulga w spłacie kredytu, który niejednokrotnie pochłania większość dochodów gospodarstwa domowego – szczególnie, jeżeli mamy na myśli spłatę kredytu mieszkaniowego przy wysokich stopach procentowych. Okres zawieszenia spłaty kredytu to dla wielu osób szansa na realizację codziennych potrzeb lub odłożenie pieniędzy na większy zakup, np.: samochodu czy zaciągnięcie nowego zobowiązania, chociażby wakacji na raty.

Ma to szczególne znaczenie w kontekście różnic między tymi pojęciami, ponieważ w trakcie trwania karencji kredytobiorca nie jest zwolniony od spłaty części odsetkowej miesięcznej raty kredytu, w przeciwieństwie do wakacji kredytowych, w trakcie których kredytobiorca jest zwolniony z opłacania całej miesięcznej kwoty raty kredytowej. Zatem:

• w przypadku wakacji kredytowych nie spłacamy ani raty, ani odsetek,
• w przypadku karencji nie spłacamy raty, ale musimy spłacić odsetki. 

Warunki skorzystania z wakacji kredytowych są bardzo zróżnicowane i zależą od banku, w którym spłacamy kredyt. W większości przypadków „wyjechać na wakacje kredytowe” mogą jedynie ci kredytobiorcy, którzy regularnie i terminowo spłacają swoje zobowiązania. Odroczyć spłatę kolejnej raty kredytowej można bowiem po spłaceniu minimum pierwszych 12 rat kredytowych. Innymi słowy, z wakacji kredytowych można skorzystać dopiero po roku od zaciągnięcia kredytu i spłacania go w terminie.

Na jaki okres przyznawane są wakacje kredytowe?

W tym przypadku dużą rolę odgrywają wewnętrzne procedury banku, który indywidualnie określa maksymalny okres trwania odroczenia spłaty (liczbę miesięcy wolnych od spłaty rat) oraz częstotliwość korzystania z wakacji kredytowych, czyli ile razy w ciągu trwania całej umowy kredytowej można odroczyć spłatę rat kredytowych.

Przede wszystkim musimy pamiętać, że wakacje kredytowe nie zwalniają nas z obowiązku uregulowania odroczonych rat – musimy to zrobić w najbliższej przyszłości, zaraz po zakończeniu wakacji kredytowych. Opcje są dwie: skorzystanie z wakacji kredytowych wiąże się albo z wydłużeniem okresu kredytowania, albo ze zwiększeniem kolejnych miesięcznych rat kredytowych. W obu przypadkach jednak należy liczyć się ze wzrostem całkowitego kosztu kredytu poprzez zwiększenie kosztów odsetkowych (w niektórych bankach istnieje możliwość wynegocjowania warunków odroczenia spłaty w kontekście wysokości kolejnych rat lub okresu kredytowania), co może mieć szczególnie duży wpływ na kredyt hipoteczny zaciągnięty na dużą kwotę.

Sprawdź także ranking kredytów gotówkowych.

Odroczenie spłaty kredytu hipotecznego (zawieszenie spłaty kredytu) przykładowo na 3 miesiące będzie wiązało się z zaistnieniem jednego z dwóch wariantów:

1) Wzrośnie wysokość kolejnych rat kredytowych po zakończeniu wakacji kredytowych przy niezmienionym okresie kredytowania. Całkowita kwota trzech odroczonych miesięcznych rat zostanie wówczas dodana do pozostałych rat kredytowych i rozłożona w sposób proporcjonalny (lub na określoną liczbę rat – każdy bank podchodzi do tej kwestii indywidualnie), zarówno w przypadku rat stałych, jak i malejących. Wzrost wartości kolejnych rat zależy w głównej mierze od liczby rat, które pozostały nam jeszcze do spłaty (im więcej rat pozostało nam do spłaty, tym mniej wzrośnie kwota kolejnych rat, które będziemy musieli spłacić)

2) Zostanie wydłużony okres kredytowania, a kwota pozostałych miesięcznych rat pozostanie niezmieniona. Wydłużenie okresu spłaty kredytu co prawda nie spowoduje zwiększenia wysokości miesięczny raty, ale zwiększy całkowity koszt kredytu. Innymi słowy, miesięcznie będzie płacić tyle samo, ale dłużej.

Jeżeli spłacamy kredyt, który został zaciągnięty na maksymalny okres, opcja druga nie będzie możliwa, a zatem w takim przypadku wzrośnie kwota kolejnych rat. Oprócz wyżej wymienionych sposobów banki mogą również doliczyć niezapłacone raty do ostatniej raty przewidzianej w umowie kredytowej. Wiele banków zapewnia także indywidualne podejście do klientów w sprawie wakacji kredytowych, umożliwiając przy tym negocjacje co warunków spłaty odroczonych rat.

Niektóre banki nie posiadają w swojej ofercie możliwości skorzystania z wakacji kredytowych – zawieszenia spłaty kredytu. W takich przypadkach odroczenie spłaty rat kredytowych można uzyskać również dzięki tzw. karencji. Warto pamiętać jednak o tym, że karencja nie jest tożsama z wakacjami kredytowymi. Umożliwia ona odroczenie jedynie części kapitałowej raty kredytu.

W trakcie trwania karencji jesteśmy zobowiązani do terminowego spłacania części odsetkowej, która zarówno w przypadku rat stałych, jak i malejących, jest najwyższa w pierwszych latach trwania umowy. Na  początku okresu kredytowania część odsetkowa miesięcznej raty stanowi nawet ¾ całej raty kredytowej, dlatego odroczenie części kapitałowej w pierwszych latach umowy kredytowej nie jest rekomendowane ze względu na niską opłacalność takiego rozwiązania.

Karencja nie zawsze się opłaci

Odroczenie spłaty miesięcznej raty dzięki karencji może być rozsądnym rozwiązaniem, ale dopiero w późniejszym etapie trwania umowy, ze względu na fakt, że mniej więcej w połowie okresu kredytowania część kapitałowa zaczyna przeważać nad częścią odsetkową. Sytuacja wygląda nieco lepiej w przypadku kredytów z ratami malejącym. Wówczas relacja między częścią kapitałową a częścią odsetkową zmienia się na korzyść tej pierwszej odrobinę szybciej.

Czas trwania karencji

Podobnie jak w przypadku wakacji kredytowych, okres trwania karencji uzależniony jest od regulaminu przewidzianego w umowie i przepisów ustalanych przez bank. Z odroczenia spłaty części odsetkowej można skorzystać raz na rok lub raz na cały okres trwania umowy kredytowej. Czas zawieszenie spłaty rat kredytowych może wynieść od jednego miesiąca do nawet roku. Mechanizm funkcjonowania karencji nie różni się szczególnie od wakacji kredytowych. Zawieszenie części kapitałowej wiąże się ze spłatą ich w przyszłości w postaci wydłużenia okresu kredytowania lub zwiększenia wysokości przyszłych rat.

Wnioskowanie o wakacje kredytowe w większości banków jest bezpłatne, niektóre pobierają jednak opłaty związane ze zmianą harmonogramu spłaty kredytu, wprowadzeniem aneksu do umowy. O wiele istotniejsza jest jednak kalkulacja kosztów pod kątem zmian w umowie kredytowej, jakie następują wskutek odroczenia spłaty rat kredytowych.

O ile wzrosną koszty odsetkowe w przypadku skorzystania z wakacji kredytowych (zawieszenia spłaty całej raty kapitałowo odsetkowej) na okres 6 miesięcy? W przypadku kredytu hipotecznego zaciągniętego na 30 lat na kwotę 300 tys. zł, skorzystanie z wakacji kredytowych 3 lata po zawarciu umowy kredytowej miesięczna rata może wzrosnąć o kilka procent (około kilkadziesiąt złotych). 

W analogicznym przykładzie skorzystanie z karencji w spłacie, czyli odroczenia części kapitałowej miesięcznej raty będzie wiązało się ze wzrostem miesięcznej raty zaledwie o około 1%. Korzyść jednak z takiego rozwiązania będzie niewielka, ze względu na fakt, że w kredycie hipotecznym zaciągniętym na okres 30 lat udział części odsetkowej w trzecim roku trwania umowy będzie wynosił aż 75% kwoty miesięcznej raty. W trakcie trwania karencji będziemy wówczas płacić zaledwie 25% mniej niż dotychczas. Dopiero w połowie trwania okresu kredytowania relacja między częścią odsetkową, a kapitałową zaczyna się równoważyć. Są to jednak jedynie obliczenia orientacyjne. W aktualnej sytuacji (rekordowo niskie stopy procentowe) udział części kapitałowej w całkowitej kwocie raty kredytowej zwiększa się na korzyść kredytobiorców, choć dynamika tych zmian jest stopniowa.

Ponadto zarówno w przypadku wakacji kredytowych, jak i karencji, istnieje możliwość wydłużenia okresu spłaty (wydłużenie umowy kredytowej nie wpłynie wówczas na wysokość następnych rat po upływie karencji lub wakacji kredytowych).

Opłacalność wakacji kredytowych i karencji jest kwestią dyskusyjną. Wiele osób sięga po takie rozwiązania w przypadku pojawienia się nagłych problemów finansowych (utrata pracy, sezonowość dochodów, gwałtowny wzrost miesięcznej raty spowodowanej wzrostem kursu franka szwajcarskiego). Warto jednak pamiętać o tym, że jak mówi znane nam wszystkim porzekadło – co odwlecze, to nie uciecze. Odroczone raty kredytowe będzie trzeba w przyszłości spłacić.

W celu zawieszenia spłaty rat kredytowych należy złożyć wniosek do banku o udzielenie wakacji kredytowych lub karencji w terminie przewidzianym w regulaminie umowy kredytowej. We wniosku nie trzeba podawać przyczyny ani motywów ubiegania się o zawieszenie spłaty kolejnych rat. Wniosek taki znajdziemy zazwyczaj na stronie internetowej wybranego banku.