Urlop tacierzyński
Jednym z przywilejów, jakie państwo polskie gwarantuje swym obywatelom, jest możliwość skorzystania z urlopu tacierzyńskiego. Sprawdziliśmy, komu w 2020 roku przysługuje owe prawo, jaki jest wymiar urlopu i kiedy można z niego skorzystać. Zapraszamy do lektury!
Spis treści:
- Czym jest urlop tacierzyński?
- Urlop tacierzyński a podstawa prawna
- Kiedy można wykorzystać urlop tacierzyński?
- Wymiar urlopu tacierzyńskiego
- Jak otrzymać urlop tacierzyński?
- Wniosek o urlop tacierzyński
- Urlop tacierzyński a ojcowski
- Urlop tacierzyński - podsumowanie
- Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czym jest urlop tacierzyński?
Urlop tacierzyński jest jednym ze specjalnych uprawnień, jakie przysługują pracującym ojcom w Polsce.
Prawo do skorzystania z dedykowanego urlopu zagwarantowane zostało Polakom przez państwo polskie w ramach wypełniania rządowej polityki prorodzinnej. Sam termin „urlop tacierzyński” nie występuje w Kodeksie pracy. Wszystko dlatego, iż owy przywilej, dla ułatwienia nazwany „tacierzyńskim”, jest w zasadzie urlopem „macierzyńskim”. Dlaczego?
Najprościej mówiąc: urlop tacierzyński to ta część urlopu macierzyńskiego, z którego matka dziecka zrezygnowała na rzecz ojca. Rodzicom nie przysługuje równo po całym wymiarze urlopu – mogą natomiast podzielić się jednym. Co więcej, żadne z nich nie musi wykorzystać pełnego wymiaru. Wszystko zależy od indywidualnej decyzji rodzicieli.
Urlop tacierzyński a podstawa prawna
W przeciwieństwie do urlopu ojcowskiego, z urlopu tacierzyńskiego może (lecz nie musi) skorzystać ojciec dziecka, jeśli uprzywilejowana matka zgodzi się zrezygnować z tego uprawnienia. Dzięki takiemu rozwiązaniu ojciec zyskuje możliwość spędzenia czasu ze swym dzieckiem – z dala od miejsca zatrudnienia i pracowniczych obowiązków.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 180. Urlop macierzyński
§ 4. Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy, jeżeli:
1) pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący dziecko;
2) przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony-ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.
Kiedy można wykorzystać urlop tacierzyński?
To, czy ojciec będzie miał możliwość skorzystania z urlopu tacierzyńskiego, zależy przede wszystkim od decyzji matki dziecka. Wedle prawa to kobieta, która donosiła i wydała na świat dziecko, jest w tej kwestii uprzywilejowana.
Świeżo upieczona matka ma konieczność wykorzystania 14 tygodni wolnego (lub 8 tygodni – jeśli matka posiada orzeczenie o o niezdolności do samodzielnej egzystencji),począwszy od dnia narodzin dziecka. Jest to czas nakazany jej prawnie na rekonwalescencję, odzyskanie sił po porodzie i zapewnienie dziecku odpowiedniej opieki.
Po wykorzystaniu owych 14 tygodni matka ma możliwość wyboru, czy chce pozostać na urlopie macierzyńskim, czy decyduje się na powrót do pracy. W drugim przypadku pozostałą pulę urlopu wykorzystać będzie mógł ojciec dziecka. To, ile owa pula wynosi, zależy od liczby dzieci urodzonych przez matkę. Im więcej noworodków przyszło na świat podczas danego porodu, tym większa pula urlopu będzie przysługiwać. Jeśli jednak rodzic zatrudniony jest w oparciu umowy o pracę może on skorzystać także z urlopu wychowawczego.
Prawo do urlopu macierzyńskiego ojciec dziecka nabywa także wtedy, gdy matka wymaga opieki szpitalnej i nie może sprawować opieki nad noworodkiem. Również i w przypadku śmierci matki ojcu przysługuje prawo do wykorzystania pozostałej części urlopu macierzyńskiego.
Oczywiście warunkiem koniecznym do zyskania prawa urlopowego nie jest status pracownika. Na skorzystanie z pozostałej puli dni urlopu macierzyńskiego liczyć może także zleceniobiorca czy nawet przedsiębiorca. Ważne, by opłacał on – obowiązkowo lub dobrowolnie – składki na ubezpieczenie chorobowe.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 180. Urlop macierzyński
§ 5. Pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną-matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.
[…]
§ 12. W przypadku zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego albo ubezpieczonej-matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu zgonu pracownicy albo ubezpieczonej-matki dziecka.
Wymiar urlopu tacierzyńskiego
Jak zaznaczyliśmy już we wcześniejszej części artykułu, to, czy ojciec będzie miał możliwość skorzystania z urlopu tacierzyńskiego, zależy od decyzji matki dziecka. Świeżo upieczona mama ma obowiązek wykorzystania 14 tygodni wolnego (lub 8 tygodni – jeśli matka posiada orzeczenie o o niezdolności do samodzielnej egzystencji), począwszy od dnia narodzin dziecka. Po tym czasie kobieta ma możliwość wyboru, czy chce dalej pozostać na urlopie macierzyńskim.
Jeśli matka zdecyduje się na powrót do pracy, pozostałą pulę urlopu macierzyńskiego wykorzystać będzie mógł (lecz nie musiał) ojciec dziecka. W takim wypadku wymiar urlopu tacierzyńskiego wynosił będzie odpowiednio:
- 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (20 tygodni podstawy urlopu macierzyńskiego pomniejszone o 14 tygodni obowiązkowego wolnego dla matki),
- 17 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt (31 tygodni podstawy minus 14 tygodni obowiązkowego wolnego dla matki),
- 19 tygodni w przypadku narodzin trojaczków (33 tygodnie podstawy minus 14 tygodni obowiązkowego wolnego dla matki),
- 21 tygodni w przypadku narodzin czworaczków (35 tygodni podstawy minus 14 tygodni obowiązkowego wolnego dla matki),
- 23 tygodnie w narodzin co najmniej pięciorga dzieci (37 tygodni podstawy minus 14 tygodni obowiązkowego wolnego dla matki).
Co bardzo ważne, w przeciwieństwie do urlopu ojcowskiego, wymiaru urlopu tacierzyńskiego nie można dzielić. Uprawniony ojciec musi zdecydować się na jednorazowe skorzystanie z przysługującego mu wolnego. Jeśli jednak korzystamy z urlopu wychowawczego należy pamiętać, że przysługuje nam zasiłek wychowawczy.
Jak otrzymać urlop tacierzyński?
Ojciec uprawniony do skorzystania z urlopu macierzyńskiego ma obowiązek zgłosić swojemu pracodawcy fakt przejścia na urlop najpóźniej 14 dni przed jego rozpoczęciem. Co równie ważne, matka rezygnująca z nieobowiązkowej puli urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka, musi zgłosić owy fakt swemu pracodawcy co najmniej 14 dni przed planowanym powrotem do pracy. Mimo obowiązującego prawa, pracownicy często nie zgłaszają chęci otrzymania urlopu, ze względu na obawę utraty pracy. Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji mogą jednak skorzystać z dodatkowych pomocy, takich jak np. pożyczki dla bezrobotnych.
Tata-pracownik, chcąc otrzymać urlop tacierzyński, musi wypełnić odpowiedni wniosek i przygotować dla pracodawcy komplet niezbędnych dokumentów. Co więcej, pracodawca poinformowany o urlopie pracownika do 14 dni przez jego rozpoczęciem ma obowiązek uwzględnienia wniosku urlopowego. Odmowa udzielenia wolnego byłaby złamaniem prawa pracy.
To, w jakiej wysokości tata-pracownik otrzyma zasiłek za okres urlopu tacierzyńskiego, nie jest odgórnie ustalone. Odpowiednie świadczenie wypłacane za okres urlopu macierzyńskiego/tacierzyńskiego (nie uwzględniając urlopu rodzicielskiego) przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Owa podstawa ustalana jest natomiast w taki sam sposób, jak w przypadku urlopu ojcowskiego. Bazę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi średnia podstawa wymiaru składki chorobowej z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc przyjścia na świat dziecka. Jeśli jednak potrzebujemy większej ilości środków, możemy skorzystać z pożyczki na raty.
Wniosek o urlop tacierzyński
Ojciec uprawniony przez matkę do skorzystania z urlopu ma obowiązek zgłoszenia pracodawcy owy fakt najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem urlopu. Tata-pracownik, chcąc otrzymać tak zwany urlop tacierzyński, musi wypełnić odpowiedni wniosek i przygotować dla pracodawcy komplet niezbędnych dokumentów.
Wniosek o przyznanie urlopu tacierzyńskiego powinien zawierać przede wszystkim:
- imię i nazwisko pracownika,
- datę złożenia wniosku (najpóźniej – 14 dni przed rozpoczęciem planowanego wolnego),
- dane urodzonego dziecka (lub dzieci), z tytułu którego ojciec wnioskuje o urlop,
- oświadczenie o wykorzystanej części urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka (zarówno przed porodem, jak i po porodzie),
- informację o wymiarze wolnego, o jaki wnioskuje tata-pracownik.
Jeśli wniosek zostanie prawidłowo wypełniony i trafi na biurko pracodawcy najpóźniej 14 dni przed planowanym wolnym, będzie on musiał zostać zatwierdzony. Złamanie tego przepisu będzie równoznaczne ze złamaniem prawa polskiego. Zapis ten nie dotyczy to nie tylko pracowników na umowie o pracę, lecz wszystkich podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli jednak nie podlegamy ubezpieczeniu i potrzebujemy środków na finansowanie leczenia, możemy rozważyć opcję kredytu na leczenie.
Pismo pracownicze powinno zostać uzupełnione o takie dokumenty, jak:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt narodzin dziecka (oczywiście mogą być to kopię owych dokumentów),
- pisemne oświadczenie matki dziecka o rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka,
- zaświadczenie o stanie zdrowia matki, w przypadku gdy zmuszona jest do pobytu w szpitalu, w związku z czym ojciec uprawniony zostaje do wykorzystania urlopu macierzyńskiego,
- akt zgonu matki, w powołaniu na który ojciec pragnie wykorzystać pulę przysługujących dni urlopu macierzyńskiego.
Urlop tacierzyński a ojcowski
Urlopy tacierzyński i ojcowski – choć tak często mylone i uważane za tożsame – są zupełnie różnymi wymiarami wolnego.
Urlop tacierzyński to w zasadzie niewykorzystana część urlopu macierzyńskiego, jaką polskie prawo gwarantuje świeżo upieczonej matce. Ojciec skorzysta z owego przywileju tylko wtedy, gdy mama noworodka odstąpi mu własnej puli i tym samym powróci do pracy. Urlop ojcowski jest z kolei pulą 14 dni wolnego, którą każdy ojciec (o ile posiada władzę rodzicielską) może wykorzystać – niezależnie od urlopu matki dziecka. Ową ojcowską pulę dni wolnych można pobrać w ciągu 24 miesięcy od narodzin dziecka (lub jego przysposobienia). Co więcej, można ją podzielić na dwie 7-dniowe części.
Za czas przebywania na urlopie tacierzyńskim (de facto macierzyńskim) przysługuje zasiłek macierzyński. Natomiast za czas przebywania na 14-dniowym urlopie ojcowskim przysługuje zasiłek tacierzyński. Nazewnictwo to – niestety wyjątkowo niefortunne – w wielu przypadkach odpowiada za mylenie zasiłku za urlop tacierzyński z zasiłkiem tacierzyńskim za urlop ojcowski.
Urlop tacierzyński - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Urlop tacierzyński – obok urlopu ojcowskiego i rodzicielskiego – jest specjalnym uprawnieniem, jakie w Polsce przysługuje pracującym ojcom.
- Sam termin „urlop tacierzyński” nie występuje w Kodeksie pracy. Wszystko dlatego, iż owy przywilej, dla ułatwienia nazwany „tacierzyńskim”, jest w zasadzie urlopem „macierzyńskim”, którego w pełni nie wykorzystała matka dziecka.
- Z urlopu tacierzyńskiego może (lecz nie musi) skorzystać ojciec dziecka, jeśli uprzywilejowana matka zgodzi się zrezygnować z tego uprawnienia.
- Świeżo upieczona matka ma konieczność wykorzystania 14 tygodni wolnego – począwszy od dnia narodzin dziecka. Pozostałą część urlopu może ona jednak odstąpić ojcu dziecka.
- To, ile dni wynosi przysługujący wymiar urlopu, zależy od ilości dzieci urodzonych przez matkę. Im więcej noworodków przyszło na świat podczas danego porodu, tym większa pula urlopu będzie przysługiwać.
- Wymiar urlopu tacierzyńskiego może wynosić maksymalnie 6 tygodni w przypadku urodzenia jedynaka, 17 tygodni w przypadku bliźniąt, 19 tygodni w przypadku trojaczków 21 tygodni w przypadku czworaczków i 23 tygodnie w chwili narodzin co najmniej pięciorga dzieci.
- Na przyznanie niewykorzystanej puli dni urlopu macierzyńskiego liczyć może pracodawca etatowy, zleceniobiorca, wykonawca dzieła, a nawet przedsiębiorca. Ważne, by opłacał on składki na ubezpieczenie chorobowe.
- Ojciec uprawniony do skorzystania z urlopu macierzyńskiego ma obowiązek zgłoszenia swemu pracodawcy faktu przejścia na urlop najpóźniej 14 dni przed jego rozpoczęciem.
- Za czas przebywania na urlopie tacierzyńskim (de facto macierzyńskim) przysługuje zasiłek macierzyński. Świadczenie to wypłacane jest w wysokości 100% podstawy wymiaru. Ową podstawę stanowi natomiast średnia podstawa wymiaru składki chorobowej z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc przyjścia na świat dziecka.
- Urlop tacierzyński jest niepodzielny. Nie można wykorzystać go w partiach, lecz koniecznie – jednorazowo.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/rodzina/urlop-macierzynski
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Tak. Warunkiem koniecznym do zyskania prawa urlopowego nie jest status pracownika w rozumieniu Kodeksu pracy. Na skorzystanie z niewykorzystanej puli dni urlopu macierzyńskiego liczyć może także zleceniobiorca, wykonawca dzieła, a nawet – przedsiębiorca. Ważne, by opłacać – obowiązkowo lub dobrowolnie – składki na ubezpieczenie chorobowe. To właśnie one uprawniają do skorzystania z urlopu ojcowskiego.
Niestety nie. Świeżo upieczona mama ma obowiązek wykorzystania 14 tygodni wolnego – począwszy od dnia narodzin dziecka. Dopiero po tym czasie kobieta ma możliwość wyboru, czy chce dalej pozostać na urlopie macierzyńskim.
Wypłacenie zasiłku macierzyńskiego osobie bezrobotnej jest możliwe – lecz tylko wtedy, gdy rodzic zarejestrowany jest w powiatowym urzędzie pracy. Z tytułu rejestracji podlega on wówczas ubezpieczeniu zdrowotnemu. Bezrobotnemu rodzicowi wypłacony zostanie zasiłek za czas urlopu macierzyńskiego w wysokości minimalnej.
Ojcu korzystającemu z urlopu tacierzyńskiego przysługuje odpowiednie świadczenie, lecz jego nazwą nie jest „ zasiłek tacierzyński”. Tata-pracownik może liczyć na przyznanie stosownego świadczenia za okres przebywania na urlopie tacierzyńskim. Tenże zasiłek przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Ową podstawę stanowi natomiast średnia podstawa wymiaru składki chorobowej z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc przyjścia na świat dziecka.
Wszystkie komentarze
bardzo dużo informacji, dzieki wielkie!
Podobne artykuły
Zysk BOŚ Banku w III kwartale 2018
Skonsolidowany zysk netto, który w trzecim kwartale wypracował Bank Ochrony Środowiska, wyniósł blisko 25 500 000 złotych. Jest to wzrost o około 6 500 000 złotych względem poprzedniego kwartału.
NOTUS Finanse – oddział w Bydgoszczy
NOTUS Finanse to firma świadcząca usługi z zakresu pośrednictwa finansowego. Jeden z oddziałów instytucji mieście się w Bydgoszczy. Poniżej znaleźć można dane na temat tejże placówki.
PKO BP w Gniewinie
PKO BP jest największym bankiem w Polsce. Zobacz placówki i oddziały w Gniewinie– godziny otwarcia, dane adresowe oraz ofertę.
Aplikacja T-Mobile Usługi Bankowe
T-Mobile Usługi Bankowe zaprezentował dzisiaj nową wersję aplikacji mobilnej. Aplikacja dostępna jest na systemy: iOS, Android oraz Windows Phone.
mBank ostrzega Klientów przed oszustami
Cyberprzestępcy po raz kolejny o sobie przypominają. Tym razem starają się uderzyć w Klientów mBanku wysyłając im fałszywe e-maile z rzekomym potwierdzeniem odbioru płatności. Należy mieć na uwadze, że wiadomości tego typu mogą prowadzić do zainfekowanych plików lub stron wyłudzających wrażliwe dane.
Wzrost liczby przelewów natychmiastowych o 123%
Jak wynika z najnowszych statystyk opublikowanych przez KIR, w ciągu zaledwie roku liczba transakcji wykonywanych w systemie Express Elixir wzrosła o 123%. Zarówno liczba odnotowanych przelewów, jak i ich wartość stanowią rekordowe wyniki systemu natychmiastowych transakcji.
Dodaj komentarz