Parabanki – najważniejsze informacje
Z oferty polskich parabanków każdego roku korzystają setki tysięcy polskich konsumentów. Nic w tym dziwnego – w końcu pożyczkodawcy obiecują niskie oprocentowanie i udzielenie finansowania niemal od ręki. Sprawdziliśmy, czym tak naprawdę są owe parabanki, na czym polega ich praca, jakim przepisom podlegają i czy ich oferta jest korzystna dla klientów.
Spis treści:
- Parabank – co to jest?
- Przepisy regulujące parabanki
- Jak działają parabanki?
- Parabanki w Polsce
- Zagrożenia dla klientów
- Inne zagrożenia związane z parabankami
- Parabanki - podsumowanie
- Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Parabank – co to jest?
Parabanków nie dotyczą zapisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku nazywanej po prostu prawem bankowym. Dlaczego? W prostego powodu: nie są one bankami sensu stricto. Przedrostek „para-” dołączony do leksemu „bank” oznacza tyle, co „niby” lub „prawie”. Parabank jest więc „niby-bankiem” lub „prawie-bankiem”.
Parabanki to prywatne firmy pożyczkowe działające na podstawie Kodeksu cywilnego.
Prywatne instytucje pożyczkowe nie podlegają centralnej i jednolitej kontroli prowadzonej przez jeden z organów administracji rządowej – przez Komisję Nadzoru Finansowego. Nad standardami współczesnego rynku parabanków czuwa Polski Związek Instytucji Pożyczkowych. Co istotne jednak, działalność tego podmiotu ogranicza się jedynie do promowania jak najlepszych standardów biznesowych. PZIP nie ma siły sprawczej – nie może sterować parabankami, czy oferowanymi produktami, takimi jak np. pożyczki online.
Produkty oferowane przez parabanki różnią się od pożyczek bankowych. Zwykle przyznawane są na o wiele krótszy czas spłaty i nie zakładają dogłębnej analizy zdolności czy wiarygodności kredytowej wnioskodawcy.
W większości przypadków są także dużo droższe (większe odsetki i koszty pozaodsetkowe). Wynika to z wysokiego ryzyka inwestycyjnego i finansowania pożyczek środkami własnymi. Bank i parabank dzieli zatem wiele aspektów.
Przepisy regulujące parabanki
Parabanki działające na polskim rynku nie podlegają tym samym regulacjom prawnym, co instytucje bankowe (banki komercyjne). Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię banków i ich funkcjonowania na polskim rynku finansowym, jest Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo Bankowe. Treść tego dokumentu w najmniejszym nawet stopniu nie obejmuje działalności prowadzonej przez prywatne firmy pożyczkowe.
Parabanki funkcjonują na podstawie przepisów opisanych w Ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeksie cywilnym. Zdaniem wielu ekspertów zapisy owego dokumentu są zbyt ogólne, by mogły precyzyjnie regulować warunki prowadzenia działalności przez prywatne firmy pożyczkowe.
Innym dokumentem prawnym, który reguluje kwestię funkcjonowania parabanków na polskim rynku, jest Ustawa antylichwiarska. Owy akt prawny został przyjęty przez rząd już w lipcu 2015 roku, lecz w pełni zaczął obowiązywać dopiero od 11 marca 2016 roku. Ustawa antylichwiarska wprowadziła w życie zasady rzetelnej weryfikacji firm pożyczkowych, które do 2015 roku masowo otwierały się na polskim rynku finansowym.
Co więcej, ustawa antylichwiarska ograniczyła także wysokość tak zwanych „ukrytych opłat”, czyli kosztów pozaodsetkowych zobowiązań, takich jak np. pożyczki na raty. Dokument ten przyczynił się także do ograniczenia zjawiska rolowania długu przez instytucje pożyczkowe i obniżenia progu maksymalnych odsetek za opóźnienia w spłacie. Co więcej, ustawa lichwiarska prowadziła konkretne wytyczne co do jakości informowania klientów banków i parabanków o rzeczywistych kosztach pożyczki.
Jak działają parabanki?
Polskie parabanki funkcjonują według zasady tzw. piramidy finansowej. Jest to specyficzny rodzaj struktury organizacyjnej, w której zysk konkretnego uczestnika jest bezpośrednio uzależniony od wpłat późniejszych uczestników, stojących niejako niżej w tej strukturze. Co to oznacza w praktyce? Wszystkie oferowane przez parabanki usługi, takie jak chociażby udzielanie pożyczek w 15 minut, finansowane są z pieniędzy uzyskanych od innych klientów danej firmy.
Jeśli klient nie zapłaci, kolejny klient nie otrzyma pożyczki, bowiem parabank nie będzie posiadał na to środków. W praktyce tego typu struktury organizacyjne okazują się być wyjątkowo niestabilne, a co za tym idzie – niekorzystne dla swych uczestników.
Parabanki działające na polskim rynku zajmują się jedynie instrumentami dłużnymi. Oznacza to, iż zakres oferowanych przez owe instytucje usług ogranicza się do udzielania zobowiązań, takich jak pożyczki na dowód, na rzecz konsumenta. Firmy pożyczkowe nie mają w swej ofercie takich produktów, które pozwoliłyby klientom zarobić lub po prostu ulokować swe środki w bezpiecznym miejscu. Reguła jest prosta: to nie klient ma zarobić, lecz parabank. Dlatego wszelkie lokaty czy konta oszczędnościowe dostępne są jedynie w bankach.
Na koniec warto dodać, ku przestrodze naszych czytelników, iż wiele prywatnych firmy pożyczkowych należy do tak zwanej szarej strefy równoległych systemów bankowych (ang. shadow banking). Jest to specyficzny obszar bankowości, jaki charakteryzuje się podwyższonym poziomem ryzyka i brakiem zabezpieczenia wpłaconych przez klientów środków na wypadek ewentualnego bankructwa firmy.
Parabanki w Polsce
Lista parabanków działajacych w Polsce jest naprawdę długa. Na szczęście od blisko dwóch lat działa na polskim rynku oficjalny Rejestr Instytucji Pożyczkowych. Każda firma pożyczkowa, jaka sprzedaje lub chce zacząć sprzedawać swe produkty konsumentom, musi dokonać oficjalnego wpisu do tegoż rejestru. W przeciwnym wypadku działanie takiej firmy będzie niezgodne z prawem. Rejestr Instytucji Pożyczkowych został utworzony na skutek regulacji prawnych, jakie weszły w życie pod koniec lipca 2017 roku. Nad funkcjonowaniem Rejestru czuwa podmiot stanowiący jeden z najważniejszych filarów kontroli polskiego rynku pieniężnego – Komisja Nadzoru Finansowego.
Do najbardziej cenionych i popularnych parabanków zalicza się firmy:
Jeśli jednak posiadamy niespłacone zobowiązania, a mimo tego potrzebujemy dodatkowej gotówki, możemy skorzystać z opcji pożyczek z komornikiem. Pamiętajmy jednak, że takie rozwiązanie nie zawsze będzie odpowiednie, szczególnie jeżeli próbujemy spłacić zaległości kolejną pożyczką. Może to bowiem prowadzić do poważnych kłopotów finansowych.
Zagrożenia dla klientów
Chwilówki z parabanków są niezwykle popularną formą pożyczki wsród osób, których zdolność i wiarygodność kredytowa nie pozwalają na otrzymanie pomocy finansowej w banku. Niestety zaciąganie chwilówek przez niestabilne finansowo osoby wiąże się ze sporym ryzykiem i może doprowadzić do uwikłania konsumenta w niekończącą się spiralę zadłużenia.
Wielu klientów parabanków w chwili podpisania umowy pożyczkowej nie zdaje sobie sprawy z rzeczywistych kosztów zobowiązania. Wszystko to dlatego, że parabanki masowo reklamują swe oferty pożyczkowe, stosując liczne tricki marketingowe i techniki manipulacyjne.
Często informują one klientów o korzystnie niskim oprocentowaniu pożyczki, pomijając wzmiankę dodatkowych kosztach oferty. Zazwyczaj parabanki oferują swe produkty na krótki (zaledwie kilkutygodniowy czy kilkumiesięczny) okres spłaty. Dla wielu konsumentów takie rozwiązanie bywa niekorzystne. Jednak firmy pożyczkowe doskonale zdają sobie sprawę z takiego stanu rzeczy i albo nie umożliwiają przedłużenia okresu spłaty zobowiązania (by zmusić konsumenta do zaciągnięcia kolejnej chwilówki na spłacenie poprzedniej), albo dają taką możliwość, lecz liczą sobie za to wysokie koszty dodatkowe. Przed zaciągnięciem zobowiązania należy dokładnie sprawdzić interesującą nas firmę, np. poprzez ranking pożyczek bez BIK.
Inne zagrożenia związane z parabankami
Firmy pożyczkowe często tworzą wielkie i działające na wielu frontach korporacje sprzedażowe. Zarabiają one nie tylko na udzieleniu pożyczek, lecz także na gromadzeniu i przekazywaniu ich danych osobowych do podmiotów trzecich. Warto pamiętać, iż podpisując umowę z parabankiem, wyrażamy zgodę na gromadzenie naszych danych osobowych, a często także na ich dalszy przekaz (sprzedaż).
Wiele prywatnych firmy pożyczkowych należy do tak zwanej szarej strefy równoległych systemów bankowych (ang. shadow banking). Jest to specyficzny obszar bankowości charakteryzujący się podwyższonym poziomem ryzyka i brakiem zabezpieczenia wpłaconych przez klientów środków na wypadek ewentualnego bankructwa firmy.
Ryzykowny zdaje się być także fakt, iż polskie parabanki funkcjonują według zasady tzw. piramidy finansowej. Jest to rodzaj struktury organizacyjnej, w której zysk konkretnego uczestnika jest bezpośrednio uzależniony od wpłat późniejszych uczestników, stojących niejako niżej w tej strukturze. Zdaniem ekspertów finansowych tego typu organizacja bywa niestabilna, a co za tym idzie – niekorzystna dla konsumentów.
Parabanki - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Parabanki to prywatne firmy pożyczkowe działające przede wszystkim na podstawie Kodeksu cywilnego. Głównym polem ich działania jest wypłata krótkoterminowych pożyczek, do których udzielenia zwykle potrzebny jest jedynie dowód osobisty.
- Prywatne instytucje pożyczkowe nie podlegają centralnej i jednolitej kontroli prowadzonej przez jeden z organów administracji rządowej – przez Komisję Nadzoru Finansowego. Nad standardami współczesnego rynku parabanków czuwa Polski Związek Instytucji Pożyczkowych.
- Parabanki działające na polskim rynku nie podlegają tym samym regulacjom prawnym, co instytucje bankowe (banki komercyjne). Nie dotyczy ich przede wszystkim kluczowa dla banków Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo Bankowe.
- Polskie parabanki funkcjonują według zasady tzw. piramidy finansowej. Zasada ich działania jest prosta: jeśli klient nie zapłaci, kolejny klient nie otrzyma pożyczki, bowiem parabank nie będzie posiadał na to środków.
- Parabanki działające na polskim rynku zajmują się jedynie instrumentami dłużnymi. Zakres oferowanych przez nie usług ogranicza się do udzielania pożyczek na rzecz konsumenta. W ofercie na próżno szukać lokat czy kont oszczędnościowych.
- Lista parabanków działajacych w Polsce jest naprawdę długa.
- Zazwyczaj pierwsza pożyczka udzielona w danym parabanku jest darmowa (o ile spłacimy ją w wyznaczonym terminie), ale przy każdej następnej konsument musi ponieść spore koszty.
- Produkty oferowane przez parabanki różnią się od pożyczek bankowych. Zwykle przyznawane są na o wiele krótszy czas spłaty i nie zakładają dogłębnej analizy zdolności czy wiarygodności kredytowej wnioskodawcy.
- W większości przypadków pożyczki pozabankowe są dużo droższe od tych bankowych. Wynika to z wysokiego ryzyka inwestycyjnego i finansowania pożyczek środkami własnymi.
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Zazwyczaj pierwsza pożyczka udzielona w danym parabanku jest darmowa (o ile spłacimy ją w wyznaczonym terminie), ale przy każdej następnej konsument musi ponieść spore koszty. Parabanki naliczają odsetki, prowizje lub inne opłaty pozaodsetkowe. Klienci często nie są świadomi tego faktu, bowiem parabanki masowo reklamują swe oferty pożyczkowe, stosując liczne tricki marketingowe i techniki manipulacyjne.
Niektóre parabanki dokładnie weryfikują zdolność oraz wiarygodność kredytową swych klientów. Inne natomiast oferują tak zwane pożyczki bez BIK, czyli produkty udzielane bez uprzedniej weryfikacji wnioskodawcy. Na polskim rynku pożyczkowym funkcjonuje wiele instytucji prywatnych, które oferują pożyczki dla osób zadłużonych.
Większość prywatnych instytucji pożyczkowych zgłasza informacje o nierzetelnych klientach do odpowiednich biur informacji kredytowej lub gospodarczej.
Wszystkie komentarze
część parabanków nie podaje faktycznej sumy do zaplaty ,suma rat zawsze jest mniejsza od pozyczki powiekszonej o RRSO. Tzw doradca klienta(he he he)odbierajac tylko czesc splaty orzeka ze to wszystko.Nawet w razie prosby o pisemne potwierdzenie braku zadluzenia po rzekomej calkowitej splacie, dluznik otrzymuje łgarskie pismo o braku dlugu. Po co-po to zeby przez 35 miesiecy rosly sobie odsetki i odsetki od odsetek. Jesli parabank przegapi ten okres to odsetki po 36 miesiacach sie przedawniaja . A TERAZ DRODZY DLUZNICY UWAZNIE PRZECZYTAJCIE ZAWARTE PRZED 2018 ROKIEM UMOWY NA ,,POZYCZKE WYNAJMOWANA'' JEST TO SUPEROSZOSTWO NAJWYZSZEJ PROBY CHYBA PODPOWIEDZIANE PRZEZ DIABLA (jak i cala reszta.Polega ono na wcisnieciu pozyczki niemozliwej do splacenia )
Skoki to największa instytucja Parabnkowa w Polsce piszę wyraznie na wikipedii
Pani Redaktor musi się dokształcić. Parabanki, to inne niż banki instytucje wykonujące działalność depozytową jako działalność podstawową. Jeśli Pani redaktor nie udało się dotrzeć do szeroko dostępnych źródeł wiedzy specjalistycznej, to zawsze pozostawałą wikipedia - taka nierzetelność z Pani strony to dość jaskrawe łamanie prawa prasowego, bo daleki jestem od zarzucania zwykłej niekompetencji... Instytucje pożyczkowe - a o takich Pani pisze w tekście - rejestrowane są przy KNFie i pozostają pod stałym nadzorem UOKiKu.
Szanowny Panie Piotrze, nasz serwis nie jest miejscem publikacji tekstów naukowych (ani nawet popularnonaukowych) z zakresu finansów, ekonomii czy bankowości. Staramy się, by każdy z naszych artykułów w jak najprostszy sposób tłumaczył Czytelnikom dany problem - podobnie i w przypadku tekstu poświęconego parabankom. Każdy, kto po przeczytaniu owego artykułu odczuwa niedosyt wiedzy specjalistycznej, ma możliwość samodzielnego zgłębienia tematu. Niemniej jednak zarzut o łamaniu przez nas przepisów prawa prasowego nie znajduje w tym przypadku jakiegokolwiek zastosowania. Informacje podane przez nas są uproszczone, to prawda, lecz na pewno nie są one fałszywe. Wspominamy i o rejestracji parabanków (instytucji pożyczkowych) przy Komisji Nadzoru Finansowego (por. dział "PARABANKI W POLSCE"), i o wszelkich innych regulacjach dotyczących parabanków (Kodeks cywilny, ustawa antylichwiarska). Jeśli posiada Pan obszerniejszą wiedzę i chciałby Pan, by została ona popularyzowana, zachęcamy do zgłoszenia się do naszej redakcji celem współpracy. Nasz serwis prężnie się rozwija i chętnie przyjmie pod swe skrzydła kolejnego eksperta. Na koniec dodam od siebie - by uspokoić zarówno Pana, jak i naszych Czytelników - iż posiadam odpowiednie wykształcenie dla zajmowanego przeze mnie stanowiska. W imieniu całej redakcji załączam pozdrowienia Zespół zadłużenia.com
Dodaj komentarz