Stypendium socjalne – kto może otrzymać?

Spis treści:
1. Stypendium socjalne – co to jest?
2. Podstawa prawna.
3. Kto może otrzymać?
4. Jak otrzymać stypendium?
5. Ile wynosi stypendium socjalne?
6. Pytania i odpowiedzi.

STYPENDIUM SOCJALNE – CO TO JEST?

Polskie państwo przewiduje możliwość finansowego wsparcia studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej. Jednym ze sposobów udzielenia takiej pomocy jest przyznanie stypendium socjalnego – specjalnego świadczenia wypłacanego na rzecz studentów.
 

Nie każdy student ma jednak możliwość otrzymania stypendium socjalnego. By móc liczyć na jego przyznanie, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku i udokumentowanie osiąganego dochodu. Wszystko to dlatego, iż stypendium przyznawane jest tylko tym, którzy naprawdę potrzebują wsparcia.
 

Co istotne jednak, w przypadku większości wniosków o przyznanie pomocy uczelnia ma prawo poprosić o potwierdzenie dochodów osiągniętych nie tylko przez samego wnioskującego ucznia, lecz także jego małżonka lub małżonkę, dzieci, rodziców i rodzeństwo do 26. roku życia.

 
​
 

PODSTAWA PRAWNA

Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię przyznawania stypendium socjalnego, jest Ustawa z dnia 27. lipca 2005 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym. Dokument ten znajduje się w Dzienniku Ustaw na roku 2005 nr 164, pod pozycją 1365. 
 

Kwestię przyznania stypendium i ustalania jego wysokości regulują odpowiednie zapisy Ustawy:

KTO MOŻE OTRZYMAĆ?

Podstawowym warunkiem przyznania studentowi stypendium socjalnego jest zaistnienie w jego życiu trudnej sytuacji materialnej. Co istotne jednak, stan taki należy odpowiednio udokumentować i potwierdzić wymaganymi deklaracjami – nikt bowiem nie przyzna wnioskującemu pomocy pieniężnej „na słowo”.

By uzyskać prawo do otrzymania stypendium socjalnego, należy wykazać się odpowiednią wysokością osiąganych dochodów. Przy ustalaniu tychże dochodów zwykle uwzględnia się zarobki nie tylko samego studenta, lecz także jego:

1. małżonka lub małżonki;

2. dzieci (o ile przebywają na utrzymaniu studenta lub jego małżonka/małżonki);

3. rodziców, opiekunów prawnych lub opiekunów faktycznych; 

4. rodzeństwa  (o ile są niepełnoletni, niepełnosprawni lub pobierają naukę do 26 r.ż. – a ponadto przebywają na utrzymaniu rodziców lub opiekunów studenta).

Student może ubiegać się o przyznanie mu stypendium socjalnego bez konieczności wykazywania dochodów osiąganych przez jego rodziców (opiekunów) i rodzeństwo, o ile nie prowadzi on z nimi wspólnego gospodarstwa domowego i spełnia jeden z poniższych warunków:
 

1. ukończył 26 rok życia;

2. zawarł związek małżeński;

3. ma na utrzymaniu dzieci swoje lub swego małżonka;

4. osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej.

Student, który nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego ze swymi rodzicami (opiekunami), ma także prawo do zwolnienia z konieczności wykazywania dochodów rodziców (opiekunów), jeśli spełnia równocześnie wszystkie poniższe warunki:
 

1. posiadał stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym;

2. posiada stałe źródło dochodów w bieżącym roku podatkowym;

3. jego miesięczny dochód jest wyższy lub równy 654,35 zł (kwota wyliczona na podstawie treści art. 179 ust. 6 pkt c ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz treści art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt. 3 Ustawy z dnia 28. listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych). 

Warto także wiedzieć, iż do dochodu osiąganego przez studenta nie wlicza się następujących wpływów:

1. świadczeń studenckiej pomocy materialnej otrzymywanych na postawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym;

2. stypendiów przyznawanych studentom w ramach funduszy UE, środków pomocy EFTA oraz innych międzynarodowych umów i programów stypendialnych;

3. świadczeń pomocy materialnej w rozumieniu Ustawy z dnia 7. września 1991 roku o systemie oświaty (czyli stypendium szkolnego i zasiłku szkolnego);

4. studenckiej lub doktoranckiej pomocy materialnej przyznawanej przed jednostki samorządu terytorialnego;

5. stypendiów o charakterze socjalnym przyznawanych przez podmioty takie jak np. organizacje użytku publicznego – do wysokości nieprzekraczającej w danym roku podatkowym kwoty 3 800 zł.

JAK OTRZYMAĆ STYPENDIUM?

Aby otrzymać stypendium socjalne, należy złożyć odpowiedni wniosek wraz z kompletem wymaganych dokumentów w dziekanacie właściwym ds. socjalnych danej uczelni wyższej lub za pośrednictwem specjalnego portalu elektronicznego (o ile uczelnia ma wdrożony taki system).
 

Szczegółowe wytyczne na temat terminu i trybu składania wniosków mogą różnić się w zależności od danej uczelni wyższej, dlatego zachęcamy do sprawdzenia aktualnych informacji na stronach internetowych danej placówki. 

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Właściwy wniosek o przyznanie stypendium socjalnego wraz z wymaganą dokumentacją (przede wszystkim – oświadczeniem o dochodach) należy złożyć u wydziałowego koordynatora ds. pomocy materialnej po uprzednim wypełnieniu wniosku w wersji elektronicznej. 
 

Termin składania wniosków o stypendium socjalne na semestr zimowy upływa wraz z dniem 30. września (w letnie wakacje poprzedzające rok akademicki, na który stypendium ma być przyznane). 
 

Ostateczny termin składania wniosków o przyznanie stypendium socjalnego na semestr letni upływa 7 dni przed rozpoczęciem zimowej sesji egzaminacyjnej w danym roku akademickim.
 

Co istotne, stypendium socjalne przyznawane jest na jeden semestr – w semestrze zimowym na 5 miesięcy, a w semestrze letnim na 4 miesiące.

Uniwersytet Warszawski
Stypendia socjalne przyznawane są przez specjalne komisje stypendialne, jakie znajdują się na każdym z poszczególnych wydziałów uczelni, a także w innych jednostkach dydaktycznych UW. 
 

Wnioski o stypendia socjalne generowane są indywidualnie za pośrednictwem systemu USOS. Wszelkie niezbędne dokumenty, obwieszczenia oraz regulamin przyznawania pomocy pieniężnej znajdują się na stronie internetowej uczelni. 

Politechnika Wrocławska
Stypendium socjalne może otrzymać student lub doktorant będący w trudnej sytuacji materialnej – pod uwagę brana jest wysokość dochodu przypadająca na jednego członka rodziny i nie przekraczająca określonej kwoty (jego wysokość jest corocznie aktualizowana). 
 

Wnioski o stypendium można złożyć za pomocą elektronicznego systemu Edukacja.CL. Wszystkie niezbędne dokumenty (regulamin przyznawania pomocy pieniężnej czy druki wniosków i oświadczeń o dochodach) znajdują się na stronie Działu Pomocy Socjalnej dla Studentów i Doktorantów.

Politechnika Warszawska
Wniosek o przyznanie stypendium socjalnego należy złożyć najpóźniej w terminie 2 tygodni od rozpoczęcia roku akademickiego. Student, który nie złożył wniosku we wskazanym terminie, może wystąpić o przyznanie stypendium socjalnego w ciągu roku. W takim przypadku stypendium zostanie przyznane od kolejnego miesiąca (licząc od daty złożenia wniosku).
 

W terminie do 2 tygodni przed rozpoczęciem roku akademickiego Rektor ogłasza maksymalną kwotę dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającą do otrzymania stypendium socjalnego. Do 4 tygodni po rozpoczęciu roku akademickiego Rektor ogłasza maksymalną kwotę stypendium socjalnego.
 

Stypendium socjalne zostanie przyznawane na cały rok akademicki i wypłacane przez okres do 10 m-cy. Student może je otrzymać już od pierwszego roku studiów, przy czym po semestrze zimowym może nastąpić zmiana wysokości stypendium.

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Razem z wnioskiem o stypendium socjalne złożyć należy także formularze – dobrane i wypełnione odpowiednio do sytuacji rodzinnej i dochodowej wnioskującego. Instrukcja prawidłowego wyboru druków znajduje się na stronie internetowej uczelni.

Kompletną dokumentację o przyznanie stypendium socjalnego złożyć należy w Dziale Spraw Studenckich – bud. B, pok. 221 i 223 – lub przesłać pocztą na adres Działu. O przyjęciu dokumentów decyduje data stempla pocztowego.
 

Studenci rozpoczynający rok studiów od semestru zimowego zobligowani są do złożenia swego wniosku najpóźniej do 8. października 2018 roku. Studenci rozpoczynający rok studiów od semestru letniego powinni złożyć dokumenty najpóźniej do 28. lutego 2019 roku. 
 

W przypadku wniosków złożonych po wskazanym terminie stypendia przyznawane będą wyłącznie w razie niewyczerpania puli przeznaczonych na ten cel środków.

Uniwersytet Gdański
Stypendia socjalne przyznawane są przez Wydziałowe Komisje Stypendialne na odpowiednio wypełniony i terminowo złożony wniosek studenta. Komplet niezbędnych dokumentów należy dostarczyć do wydziałowego dziekanatu właściwego ds. socjalnych.
 

Stypendium socjalne można pobierać tylko na jednym (pierwszym) kierunku studiów. Świadczenie przyznawane jest na okres 9 miesięcy – od listopada (z wyrównaniem za październik) do czerwca. 
 

Wysokość wypłacanego stypendium uzależniona jest nie tylko od dochodów osiąganych na jedną osobę w rodzinie oraz miejsca zamieszkania studenta, lecz także od ilości zgłoszonych świadczeniobiorców. Ostateczne stawki ustalane są w pierwszych tygodniach rozpoczętego roku akademickiego.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Wniosek o przyznanie stypendium socjalnego student może wypełnić tylko za pośrednictwem formularza elektronicznego umieszczonego w systemie USOSweb. 
 

Wydrukowany i odręcznie podpisany wniosek wraz z oświadczeniem o dochodach i innymi wymaganymi dokumentami student składa w dziekanacie wydziału.
 

Złożenie kompletu dokumentów powinno nastąpić w wyznaczonych terminach:
1. do 10. października danego roku akademickiego – jeśli student rozpoczyna naukę od semestru zimowego;
2. do 10. marca danego roku akademickiego – jeśli student rozpoczyna naukę od semestru letniego.

ILE WYNOSI STYPENDIUM SOCJALNE?

O ostatecznej wysokości stypendium socjalnego, na jakiego przyznanie mogą liczyć studenci znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, decyduje rektor danej uczelni w porozumieniu z przedstawicielami samorządu studenckiego.
 

Wysokość wypłacanego stypendium uzależniona jest m.in. od dochodów osiąganych na jedną osobę w rodzinie (im większy dochód, tym mniejsza kwota przyznanego świadczenia) oraz od miejsca zamieszkania studenta (student mieszkający poza domem rodzinnym może liczyć na przyznanie stypendium w zwiększonej wysokości). 
 

Na ostateczną wysokość stypendium socjalnego wpływ ma także ilość zgłoszonych w danym roku akademickim wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego. Dlatego właśnie ostateczne stawki są ustalane i ogłaszane dopiero w pierwszych tygodniach rozpoczętego roku akademickiego.

Przykładowe wysokości stypendium socjalnego
 

Uniwersytet Gdański 
– stypendia socjalne w roku akademickim 2017/2018
 

Stypendium socjalne w standardowej wysokości:
 

1. 560 złotych – przy dochodzie na członka rodziny mniejszym lub równym 300 złotych.

2. 480 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 300,01 zł do 600 zł.

3. 410 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 600,01 zł do 920 zł.

Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości (z tytułu zamieszkania poza stałym, rodzinnym miejscem zamieszkania):
 

1. 670 złotych – przy dochodzie na członka rodziny mniejszym lub równym 300 złotych.

2. 590 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 300,01 zł do 600 zł.

3. 520 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 600,01 zł do 920 zł.

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
– stypendia socjalne w semestrze letnim roku akademickiego 2017/2018
 

Stypendium socjalne w standardowej wysokości:
 

1. 600 złotych – przy dochodzie na członka rodziny mniejszym lub równym 351 złotych.

2. 500 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 351,01 zł do 550 zł.

3. 400 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 650,01 zł do 782 zł.

4. 300 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 782,01 zł do 1000 zł.

5. 200 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 1000,01 zł do 1051,70 zł.

Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości (z tytułu zamieszkania poza stałym, rodzinnym miejscem zamieszkania):
 

1. 750 złotych – przy dochodzie na członka rodziny mniejszym lub równym 351 złotych.

2. 650 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 351,01 zł do 550 zł.

3. 550 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 650,01 zł do 782 zł.

4. 450 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 782,01 zł do 1000 zł.

5. 350 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 1000,01 zł do 1051,70 zł.

Uniwersytet Śląski w Katowicach
– stypendia socjalne w semestrze zimowym roku akademickiego 2017/2018
 

Stypendium socjalne w standardowej wysokości:
 

1. 1000 złotych – przy dochodzie na członka rodziny mniejszym lub równym 200 złotych.

2. 800 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 200,01 zł do 400 zł.

3. 600 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 400,01 zł do 600 zł.

4. 400 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 600,01 zł do 800 zł.

5. 200 złotych – przy dochodzie na członka rodziny równym od 800,01 zł do 950 zł.

Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości (z tytułu zamieszkania poza stałym, rodzinnym miejscem zamieszkania):

W przypadku zamieszkania poza stałym (rodzinnym) miejscem zamieszkania do stypendium socjalnego w standardowej wysokości dolicza się dodatek mieszkaniowy. 
 

W przypadku zamieszkania w uczelnianych Domach Studenckich dodatek ten wynosi 381 zł miesięcznie (DS w Katowicach i Sosnowcu) lub 300 zł (DS w Cieszynie). W przypadku zamieszkania w innej kwaterze dodatek wynosi 80 zł.

PYTANIA I ODPOWIEDZI

Czy każda uczelnia wypłaca stypendia socjalne?
Ustawa regulująca kwestię przyznawania stypendiów socjalnych (Ustawa z dnia 27. lipca 2005 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym) stosowana jest zarówno do publicznych, jak i prywatnych uczelni działających w Polsce. 
 

Oznacza to, że każda uczelnia – nie tylko państwowa, lecz i niepubliczna – ma obowiązek wpierania swych studentów poprzez wypłacanie im odpowiednich świadczeń pieniężnych, w tym stypendiów socjalnych. 
 

Warto jednak wiedzieć, iż obowiązek wypłacania świadczeń takich jak stypendia naukowe nie obowiązuje w przypadku szkół wyższych oraz wyższych seminariów duchownych prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe – z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Jaki jest próg dochodowy, przy którym mam szansę na otrzymanie stypendium socjalnego?

Kryterium dochodowe uprawniające do skorzystania ze studenckiego stypendium socjalnego co roku ustalane jest przez rektora danej uczelni (w porozumieniu z organem samorządu studenckiego). Nie ma odgórnie przyjętych norm regulujących tę kwestię. 
 

Posługując się jednak przykładami zeszłorocznych progów dochodowych na polskich uczelniach wyższych, można zauważyć, iż maksymalny dochód na jedną osobę w gospodarstwie wynosił zazwyczaj od 900 do 1100 złotych. 

Czy mogę liczyć na dodatek z tytułu zamieszkania poza domem rodzinnym?
Jeśli spełniasz warunki przyznania stypendium socjalnego, na większości polskich uczelni będziesz mógł liczyć na otrzymanie specjalnego wsparcia z tytułu zamieszkania poza rodzinnym domem (w Domu Studenta lub innej kwaterze).

Zdecydowana większość polskich uczelni wypłaca specjalny dodatek do stypendium socjalnego lub po prostu przyznaje stypendium o zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania poza stałym miejscem. 
 

Aby mieć pewność, czy Twoja uczelnia oferuje taką pomoc, sprawdź informację na stronie interetowej danej placówki – z zakładce właściwej ds. socjalnych.

Źródła: 
https://ug.edu.pl/studenci/studia_i_i_ii_stopnia_oraz_jednolite_magisterskie/sprawy_socjalne/stypendia/stypendium_socjalne
https://student.us.edu.pl/pomoc-materialna-w-semestrze-zimowym-20172018
http://phavi.umcs.pl/at/attachments/2018/0209/134736-2-wysokosc-swiadczen-pomocy-materialnej-od-01-03-2018-studenci.pdf
http://ue.poznan.pl/pl/studenci,c172/stypendium-socjalne,a27194.html?.,mn
http://www.studiuje.uj.edu.pl/studenci/pomoc-materialna/stypendium-socjalne
https://www.uw.edu.pl/student_/wsparcie-socjalne-dla-studenta/
http://prs.pwr.edu.pl/?page_id=578
http://www.bss.ca.pw.edu.pl/Pomoc-materialna/Stypendium-socjalne