Umowa o pracę – najważniejsze informacje

Nie od dziś wiadomo, że w przypadku starania się o kredyt najwyżej cenioną formą zatrudnienia jest umowa o pracę na czas nieokreślony. W dzisiejszym artykule sprawdzimy najważniejsze informację na temat stosunku pracy. Wskażemy, jakie składki są odprowadzane przy umowie o pracę, co stanowi podstawę prawną zatrudnienia i jak starać się o urlop.

Co to jest umowa o pracę?

Umowa o pracę to jeden z najpopularniejszych, a co równie ważne – najwyżej cenionych, sposobów nawiązania stosunku pracy. Poprzez zawarcie umowy o pracę dochodzi do złożenia zgodnych oświadczeń woli przez dwie strony: pracownika i pracodawcę. Pracownik zobowiązuje się do osobistego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy w określonym miejscu i czasie. Z kolei pracodawca zobowiązuj się do zapłaty ustalonego wynagrodzenia i gwarantowania wszystkich przywilejów pracowniczych, o których mowa w Kodeksie pracy. 

Warto podkreślić, iż umowa o pracę znacząco różni się od takich form zarobkowania, jak zlecenie lub dzieło. Polskie prawo mianem „pracownika” określa osoby zatrudnione na umowie o pracę. W przypadku umowy zlecenia mowa jest o „zleceniobiorcy,” a w przypadku umowy o dzieło – o „wykonawcy dzieła”. Z tego względu wszystkie pracownicze przywileje uwzględnione w Kodeksie pracy, takie jak prawo do odpłatnego urlopu wypoczynkowego czy odszkodowanie za respektowany zakaz konkurencji, dotyczą jedynie umów o pracę.

Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nie cieszą się jedynie przywilejami. To właśnie ich dotyczy także szereg pracowniczych obowiązków, jakie ustanowił ustawodawca. Przykładowo pracownicy sensu stricto muszą świadczyć pracę osobiście (w przeciwieństwie do wykonawców dzieła), i do tego w ustalonym miejscu i wedle ściśle ustalonego czasu pracy. Co otrzymują w zamian? Między innymi wysoką wiarygodność kredytową dzięki stabilności zatrudnienia czy odpowiedni staż ubezpieczeniowy niezbędny do uzyskania minimalnej emerytury z ZUS-u. 

Dla kogo umowa o pracę?

Polskie przepisy z zakresu pracy stanowią, iż każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wyjątkiem kilku przypadków określonych przez ustawodawcę, m.in. takich jak zatrudnianie dzieci, nie można zabronić wykonywania zawodu. Praca i związana z nią umowa o pracę powinny być dostępne każdemu. W Kodeksie pracy czytamy:

Co istotne, stosunek pracy może zostać nawiązany także przez osobę z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, i to bez zgody przedstawiciela ustawowego. Jeśli jednak przedstawiciel uzna, iż dana praca sprzeciwia się dobru pracownika z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, będzie mógł on poprosić sąd opiekuńczy o rozwiązanie stosunku pracy.

Umowa o pracę – składki ZUS 2019

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę gwarantuje wiele przywilejów, między innymi minimalne wynagrodzenie za pracę, prawo do urlopu wypoczynkowego, okolicznościowego czy  urlopu na żądanie, a także obowiązkowe odprowadzenie składek ZUS-owskich. Owa wytyczna dotyczy wszystkich oskładkowań, jakie przewiduje Zakład Ubezpieczeń Społecznych: emerytalnych, rentowych, chorobowych, zdrowotnych, wypadkowych, na Fundusz Pracy oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W przypadku umowy o pracę składki na ZUS odprowadzane są zawsze – niezależnie od tego, czy z racji innych tytułów, na przykład statusu studenta, część z nich jest już pokryta. Wysokość składek zależy od kwoty otrzymywanego wynagrodzenia za pracę – wszak ustawodawca określił ich wartość procentowo. W roku 2019 wysokość składek ZUS-owskich jest następująca

Jak zatrudnić na podstawie umowy o pracę?

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę może przybrać kilka form. Zanim zdecydujemy się podpisać umowę z kandydatem, powinniśmy zastanowić się, czy chcemy zaoferować mu pracę na okres próbny, na czas określony czy na nieokreślony – w każdym z tych przypadków obowiązywać nas będą nieco inne warunki współpracy (dotyczy to przykładowo okresu wypowiedzenia). Dla pracownika oczywiście najkorzystniejszą opcją jest umowa na czas nieokreślony. Tę formę zawarcia stosunku najwyżej cenią także banki, windując wiarygodność kredytową osób zatrudnionych bezterminowo.

Co do zasady umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej. Ustawodawca przewidział jednak możliwość zawarcia umowy w formie ustnej i jej późniejszego potwierdzenie przez pracodawcę na piśmie. Warto w tym miejscu dodać, iż do prawnego zawiązania stosunku pracy potrzeba odręcznych podpisów obu stron umowy. Brak podpisu pracownika lub pracodawcy jest z równoznaczny z nieważnością dokumentu i jego postanowień. Poza tym umowa o pracę powinna zawierać kilka niezbędnych elementów. Ich lista poniżej

Urlop przy umowie o pracę

Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje wiele przywilejów – między innymi ustawowe prawo do urlopu, a właściwie do urlopów – wszak przepisy wyróżniają kilka rodzajów wolnego. Nie każdy zarabiający Polak może cieszyć się z takiego prawa. Przykładowo urlop wypoczynkowy może zostać przyznany zleceniobiorcy czy samozatrudnionemu jedynie z dobrej woli pracodawcy, jednak nie jest to jakkolwiek uregulowane prawnie. Pracownicy sensu stricto mają w tej kwestii nieporównywalną przewagę. 

Podstawa prawna

Aktem prawnym, który reguluje kwestię zawiązywania umów o pracę, jest Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku, nazywana po prostu Kodeksem pracy. Dokument ten wszedł w życie z początkiem stycznia 1975 roku, a od tamtego czasu był wielokrotnie nowelizowany ujednolicany. Jego treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 24 narok 1974, pod pozycją 141. 

Podstawowe założenia dotyczące umowy o pracę zostały przedstawione w Kodeksie w sposób następujący:

Kodeks pracy opisuje także najważniejsze prawa pracownicze, w tym praco do godziwego wynagrodzenia, odpoczynku i bezpieczeństwa:

Podsumowanie